نمازهای مستحبی ماه مبارک رجب

نمازهای زیر گزیده ای از نمازهای مستحبی شب های رجب هستند مسلماً خواندن آن ها وقت زیادی  نمی گیرد شما هم می توانید چند تا از آن ها را انتخاب و در اوقات فراغت خود بخوانید.                    

                         نماز روز اول رجب

شیخ  طوسی و دیگران از سلمان فارسی روایت کرده اند که گفت در روز آخر جمادی الثانی خدمت رسول خدا رفتم ، فرمود هر مؤمن و مؤمنه ای  که در ماه رجب سی رکعت نماز گذارد و در هر رکعت بعد از حمد سه بار سوره ی کافرون را بخواند البته هر گناهی کرده  ، حق تعالی محو کند و خداوند به او عطا کند ثواب کسی که تمام آن ماه را روزه گرفته و تا سال آینده او را از نمازگزاران نویسد و در هر روز آن ماه ، ثواب شهیدی از شهدای بدر برای او به آسمان برند و به هر روزی که در آن ماه روزه گیرد ، عبادت یک سال در نامه عمل او نویسند و... و نمازی برای رفع عذاب قبر

سید ابن طاوس گوید ، رسول خدا فرمود آیا به تو نیاموزم از غرائب گنج ها ؛  و فرمود روز اول رجب  ده رکعت نماز بگذار و در هر رکعت بعد از حمد سه بار توحید بخوان . خداوند همه گناهان تو را از روزی که قلم بر تو جاری شده  تا امشب می آمرزد و از فتنه ی قبر  و عذاب روز قیامت تو را نگه دارد.

                         نماز شب دوم رجب

رسول خدا فرمود : هر کس در شب دوم رجب ، ده رکعت نماز گذارد و در هر رکعت بعد از حمد یک بار سوره ی کافرون را بخواند ، خداوند همه  گناهان کبیره و صغیره او را بیامرزد و او را تا سال آینده از نمازگذاران نویسد و از نفاق بری می شود .

                         نماز شب سوم رجب 

هر که در شب سوم رجب ده رکعت نماز کند و در هر رکعت بعد از حمد پنج مرتبه سوره نصر را بخواند  ، خداوند در بهشت برای او قصری بنا کند  که عرض و طول آن از دنیا هفت بار وسیعتر باشد و منادی از آسمان ندا می کند که بر این ولی خدا به کرامت و عظمت و رفاقت انبیاء و صدیقین و صالحین بشارت دهید و....

                        نماز شب چهارم رجب  

هر که در شب چهارم  رجب ، صد رکعت نماز کند و در رکعت اول بعد از حمد سوره فلق و در رکعت دوم حمد و سوره ناس را بخواند از هر آسمانی فرشته ای فرود آید که ثواب این نماز را تا روز قیامت نویسد و چون وارد محشر می شود روی او چون شب چهارده باشد و...

                         نماز شب پنجم رجب

هر که در این شب شش رکعت نماز کند و در هر رکعت بعد از حمد بیست و پنج بار توحید را بخواند . خداوند ثواب چهل پیاغمبر و چهل صدیق و چهل شهید به او عطا کند و از صراط مانند برق لامع که بر اسبی از نور سوار شده ، بگذرد .

                       نماز شب ششم رجب

هر که در در این شب دو رکعت نماز گذارد و در هر رکعت بعد از حمد ، هفت بار آیة الکرسی را بخواند ، منادی از آسمان ندا می کند ای بنده خدا ، حقا که تو ولی خدا هستی و برای تو هفتاد هزار حسنه است که هر حسنه نزد خداوند برتر است از کوه هائی که در دنیاست.

                       نماز شب هفتم رجب

هر که در این شب چهار رکعت نماز گذارد و در هر رکعت بعد از حمد توحید  و سوره فلق و سوره ناس هر یک را سه بار بخواند و بعد از نماز ده بار تسبیحات اربعه را بگوید ، خداوند در سایه عرش خود ، او را منزل دهد و براو حالت جان دادن و عذاب قبر آسان شود و از دنیا نمی رود مگر آنکه جای خود را در بهشت ببیند.

                      نماز شب هشتم رجب

هر که در این شب بیست نماز کند و در هر رکعت بعد از حمد هر یک از سوره های توحید و ناس و فلق و کافرون را سه بار بخواند  خداوند مزد شاکرین و صابرین را به او عطا کند و گویا قرآن رادر ماه رمضان ختم کرده و چون از قبر برخیزد هفتاد ملک او را استقبال کرده ، بشارت بهشت دهند و تا بهشت مشایعت کنند.

                      نماز شب نهم رجب  

هر که در شب نهم رجب دو رکعت نماز کند و در هر رکعت بعد از حمد پنج بار سوره تکاثر را بخواند از جای خود برنخیزد مگر آنکه خدا او را بیامرزد و به او ثواب صد حج و صد عمره عطا کند و هزار هزار رحمت بر او نازل شود و اگر تا هشتاد روز بمیرد ، شهید مرده است.

                     نماز شب  دهم رجب

هر کس در این شب بعد از نماز مغرب دوازده رکعت نماز گذارد هر رکعت به یک حمد و سه توحید در هر رکعت خداوند برای او قصری در بهشت بنا کند و درآن قصر خانه ها باشد به عدد ستارگان آسمان و در آن خانه ها چسزی باشد که کسی بر وصف آن قادر نباشد.

                    نماز شب یازدهم رجب

هر کس در این شب ، دوازده رکعت نماز بجا بیاورد و در هر رکعت بعد از حمد ، دوازده بار آیة الکرسی بخواند ، خداوند به ثواب تلاوت تورات و انجیل و قرآن و هر کتابی که به انبیاء نازل نموده ،عطا فرماید و منادی از عرش ندا می کند که عمل خود را از سر گیر که حقتعالی تو را آمرزید.

                    نماز شب دوازدهم رجب

هر که در این شب دو رکعت نماز کند و بعد از حمد ، ده بار آیه ی شریفه ی « آمن الرسول ... » را که در آخر سوره ی بقره است ؛ را تا آخر بخواند خداوند به او عطا کند ، ثواب کسی را که امر به معروف و نهی از منکر انجام داده و پاداشهفتاد بنده آزاد کردن از اولاد اسماعیل را  عطا نماید .

                     نمازشب سیزدهم رجب

هر کس در این شب دو رکعت نماز کند و در رکعت اول بعد از حمد ، سوره ی عادیات و در رکعت دوم بعد از حمد  سوره ی تکاثر را بخواند ، خداوند همه گناهان او را بیامرزد اگر چه عاق والدین باشد و از وی راضی شود و به او در فردوس ، هزار شهر عطا نماید.

                    نماز شب چهاردم رجب

هر کس در این شب سی رکعت نماز بجا بیاورد و در هر رکعت بعد از حمد سوره کهف را بخواند ؛ اگر چه گناهانش بیشتر از ستارگان آسمان باشد ، از نماز بیرون نشود مگر پاک و پاکیزه و گویا همه کتابها را که خدای تعالی نازل کرده ، خوانده است .

                    نماز شب پانزدهم رجب

هر کس در این شب سی رکعت نماز کند و در هر رکعت ده بار توحید بخواند ، خداوند او را از آتش دوزخ آزاد می کند و به هر رکعتی ثواب چهل شهید برای او می نویسد و به هر آیه ای که خوانده ، دوازده نور به او عطا کند به عدد هر توحید که خوانده ، دوازده شهر از مشک و عنبر برای او بنا کند اگر در بین این شب و سال آینده بمیرد از عذاب قبر محفوذ می شود .

                  

                   نماز شب شانزدهم رجب

هر کس در این شب شانزده رکعت نماز بجا بیاورد و در هر رکعت بعد از حمد ده بار توحید را بخواند از نماز که فارغ شد خداوند ثواب هفتاد شهید به او عطا کند  و حقتعالی برائت از نفاق بر وی عطا کند و عذاب قبر نبیند ....

  در شب هفدهم نیز همین نماز وارد است .

                    نماز شب هجدهم رجب

هر کس در این شب دو رکعت نماز بجا آورد و در هر رکعت بعد از حمد هر یک از توحید و فلق و ناس را ده بار بخواند چون از نماز فارغ شود ، خداوند متعال به ملائکه خود بفرماید

          لو کانت  ذنوب هذا اکثر من ذنوب العشارین لغفرتها له بهذا الصلوة

                   نماز شب نوزدهم رجب

هر کس در این شب چهار رکعت نماز گذارد و در هر رکعت بعد از حمد هر یک از آیة الکرسی و توحید را پانزده بار بخواند ، خداوند به او عطا نماید از ثواب مثل آن چه به حضرت موسی عطا فرموده و به هر حرفی ، ثواب شهیدی به او کرامت نماید و از فرشتگان سه بشارت به او می فرستد ، اول آنکه در محشر او را رسوا نکند، دوم از وی حساب نگیرد ،  سوم بدون حساب داخل بهشت شود و چون او را به پیشگاه خدا برند حقتعالی بر وی سلام دهد و بفرماید :

ای بنده من نترس و محزون نباش همانا من از تو راضی هستم و بهشت برای تو مباح است.

                   نماز شب بیستم رجب

هر کس در این شب دو رکعت نماز گذارد و در هررکعت بعد از حمد پنج مرتبه سوره قدر را بخواند ، ثواب ( بقدر مزد نماز مستحبی ) حضرت ابراهیم و موسی و یحیی و عیسی  را به او عطا می فرماید و صدمه و آسیبی از جن و انس به او نمی رسد و خداوند به نظر رحمت به بنگرد.

                 نماز شب بیست و یکم  رجب

هر کس در این شب شش رکعت نماز گذارد و در هر رکعت بعد از حمد سوره کوثر و توحید را ده بار بخواند خداوند به فرشتگان کرام الکاتبین امر فرماید که تایک سال گناه او را ننویسند و حسنات او را بنویسند ( فرصت ترک گناه می یابد ).

                 نماز شب بیست و دوم رجب

هر که در این شب  هشت رکعت نماز گذارد و در هر رکعت بعد از حمد هفت بار سوره ی کافرون را بخواند  و چون از نماز فارغ شد ، ده بار صلوات بفرستد و ده بار استغفار کند از دنیا نرود مگر آن که جای خود را در بهشت ببیند و با اسلام بمیرد و اجر هفتاد پیغمبر برای او باشد.

                 نماز شب بیست و سوم رجب 

هر که در این شب دو رکعت نماز گذارد و در هر رکعت بعد از حمد پنج بار سوره ضحی را بخواند  ، خداوند به عدد هر حرفی که خوانده و به عدد هر کافر و کافره ای که هست ، درجه ای در بهشت برای او عنایت فرماید و ثواب هفتاد حج و ثواب تشییع هزار جنازه و عیادت هزار مریض  برآوردن حاجت برادر مسلم برای او عطا فرماید .

                 نماز شب بیست و چهارم رجب

هر که در این شب چهل رکعت نماز گذارد و در هر رکعت بعد از حمد یک بار آیه آمن الرسول ( آخر سوره بقره ) و یک بار توحید بخواند ، خداوند هزار حسنه برای او نویسد  و هزار سیئه او را محو کند و هزار درجه برای او بلند فرماید و هزار ملک از آسمان نازل می کند که دست های خود را بلند نموده بر او صلوات می فرستند و سلامتی دنیا و آخرت ر به او عطا می کند و گویا شب قدر را درک کرده و...

                 نماز شب بیست و پنجم رجب

هر کس در این شب بیست رکعت نماز در بین نماز مغرب و عشا بجا بیاورد و در هر رکعت یکبار آیه ی آمن الرسول و بکبار توحید را بخواند ، خداوند جان و مال و دین و دنیا و آخرت او را حفظ کند و از جای خود برنخیزد تا خدا او را بیامرزد و حضرت امیر فرموده است روزه ی این روز دویست سال کفاره ی گناه است.

                 نماز شب بیست و ششم رجب  

هر که در این شب دوازده رکعت نماز گذارد و در هر رکعت بعد از حمد چهل بار ( در روایتی چهار بار ) توحید بخواند ، فرشتگان با وی مصافحه کنند و فرشتگان با هر که مصافحه کنند از توقف صراط و حساب و میزان ایمن گردد و خداوند هفتاد فرشته به سوی او می فرستد که برای او استغفار کنند و ثواب برای او نویسند و برای او تهلیل کنند و هر وقتی که از جای خود برخیزد ، گویند  اللهم اغفر لهذا العبد

از حضرت رضا (ع )  روایت است هر کس روز بیست و ششم رجب را روزه دارد ، خداوند روزه او را کفاره هشتاد ساله گرداند.

                                        نماز شب بیست و هفتم رجب

بیست و هفتم رجب

در زاد المعاد از امام محمد تقی روایت شده که فرمود : در ماه رجب شبی است که برای مردم بهتر است از آن چه خورشید بر ایشان بتابد و آن بیست و هفتم این ماه است و صبح آن روز رسول خدا به رسالت مبعوث شد و کسی که این شب را عبادت کند مثل اجر شصت سال عبادت خداوند با او عطا کند ؛ پرسیدند عمل آن شب چیست ، فرمود چون نماز عشا را خواندی ، بخواب هر وقت از شب را که بیدار شدی ، دوازده رکعت نماز بجا بیاور و در هر رکعت بعد از حمد یک سوره کوچک بخوان و یک سوره یس و چون فارغ شدی سوره ی حمد و فلق و ناس و کافرون و قدر و آیة الکرسی ، هر یک را هفت بار بخوان بعد این دعا را بخوان  الحمد لله الذی لم یتَّخِذ ولداً و لم یَکُن لهُ شریکٌ فی المُلکِ و لم یکن لهُ ولیۀٌ مِنَ الذِّّلِّ و کَبِّرهُ تکبیراً اللهم انّی اسئلکَ بِمَعاقِدِ عِزّکَ عَلی ارکانِِِِ عرشِکَ و منتهی الرحمةِ مِن کتابکِ و باسمِکَ الاعظم ِالاعظم ِالاعظم ِو ذِکرکَ الاعلیَ الاعلیَ الاعلیَ و بکلماتِکَ التّامّاتِ اَن تُصِلیَّ علی مُحمَّدٍ و آلِهِ و اَن تَفََعَلَ بی ما انت اهلُهُ 

روایت است هر وقت شب که باشد ، دوازده رکعت نماز گذارد و در هر رکعت بعد از حمد ، هر یک از سوره های ناس و فلق را چهار بار بخواند و بعد از نماز چهار بار بگوید.  

 لا اله الا الله و الله اکبر و الحمد الله و سبحان الله و لا حول و لا قوة الا بالله العلی العظیم

               نماز شب بیست و هشتم  رجب

هر کس در این شب دوازده رکعت نماز بجا بیاورد و در هر رکعت بعد از حمد ده بار استغفار کند ، خداوند ثواب عبادت فرشتگان را برای او نویسد و...

در شب بیست و نهم  نیز همین نماز وارد است.

                      نماز شب سی ام رجب

هر کس در این شب ده رکعت نماز بجا بیاورد و در هر رکعت بعد از حمد ، ده بار توحید بخواند . خداوند در جنة الفردوس هفت شهر به او بخشد و چون از قبر برخیزد روی او مانند بدر شود و...

کلیه نماز هایی که در این بخش گفته شد ، دو رکعتی هستند مثلا نماز ده رکعتی ، پنج نماز دو رکعتی خوانده خواهد شد.

اعمال ماه مبارک رجب

در طول ماه هر روز صد مرتبه این تسبیحات را بخواندتا ثواب روزه آن را دریابد.

سُبْحانَ الاِْلهِ الْجَلیلِ سُبْحانَ مَنْ لا یَنْبَغِى التَّسْبیحُ اِلاّ لَهُ سُبْحانَ الاْعَزِّ الاْکْرَمِ سُبْحانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزَّ وَهُوَ لَهُ اَهْلٌ

بعد از هر نماز بخواند  یا مَنْ اَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ وَآمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ کُلِّ شَرٍّ یا مَنْ یُعْطِى الْکَثیرَ بِالْقَلیلِ یا مَنْ یُعْطى مَنْ سَئَلَهُ یامَنْ یُعْطى مَنْ لَمْ یَسْئَلْهُ وَمَنْ لَمْ یَعْرِفْهُ تَحَنُّناً مِنْهُ وَرَحْمَةً اَعْطِنى  بِمَسْئَلَتى اِیّاکَ جَمیعَ خَیْرِ الدُّنْیا وَجَمیعَ خَیْرِ الاْخِرَةِ وَاصْرِفْ عَنّى بِمَسْئَلَتى اِیّاکَ جَمیعَ شَرِّ الدُّنْیا وَشَرِّ الاْخِرَةِ فَاِنَّهُ غَیْرُ مَنْقُوصٍ ما اَعْطَیْتَ وَزِدْنى مِنْ فَضْلِکَ یا کَریمُ  یا ذَاالْجَلالِ وَالاِْکْرامِ یا ذَاالنَّعْماَّءِ وَالْجُودِ یا ذَاالْمَنِّ وَالطَّوْلِ حَرِّمْ شَیْبَتى عَلَى النّارِ

در ماه رجب صد مرتبه بگوید اَسْتَغْفِرُ اللّهَ الَّذى لا اِلهَ اِلاّ هُوَ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ وَاَتُوبُ اِلَیْهِ وختم کند آنرا به صدقه ختم فرماید حقّ تعالى براى او برحمت و مغفرت و کسیکه چهارصد مرتبه بگوید بنویسد براى او اجر صد شهید  در رجب در وقت صبح هفتاد مرتبه و در وقت پسین نیز هفتاد مرتبه بگوید اَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَاَتُوبُ اِلَیْهِ و چون تمام کرد دستها را بلند کند و بگوید اَللّهُمَّ اغْفِرْ لى وَتُبْ عَلَىَّ پس ‍ اگر در ماه رجب بمیرد خدا از او راضى باشد و آتش او را مسّ نکند به برکت رجب در جمیع این ماه هزار مرتبه بگوید اَسْتَغْفِرُ اللّهَ ذَاالْجَلالِ وَالاِْکْرامِ مِنْ جَمیعِ الذُّنُوبِ وَالا ثامِ تا خداوند رحمان او را بیامرزد در روز جمعه ماه رجب چهار رکعت نماز کند مابین ظهر و عصر بخواند در هر رکعتى حمد یک مرتبه و آیة الکرسى هفت مرتبه و قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ پنج مرتبه پس ده مرتبه بگوید اَسْتَغْفِرُ اللّهَ الَّذى لا اِلهَ اِلاّ هُوَ وَاَسْئَلُهُ التَّوْبَةَ بنویسد حقّ تعالى براى او از روزیکه این نماز را گذارده تا روزى که بمیرد هرروزى هزارحسنه وعطا فرماید او را به هر آیه اى که خوانده شهرى در بهشت از یاقوت سرخ وبه هر حرفى قصرى در بهشت از دُرّ سفید و تزویج فرماید او را حور العین و راضى شود از او بغیر سخط و نوشته شود از عابدین و ختم فرماید براى او به سعادت و مغفرت در تمام ماه رجب شصت رکعت نماز کند به این طریق که در هر شب آن دو رکعت بجا آورد بخواند در هر رکعت حمد یک مرتبه و قُلْ یا ایُّهَا الکافِرُونَ سه مرتبه و قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ یک مرتبه و چون سلام دهد دستها را بلند کند و بگوید:لا اِلهَ اِلا اللّهُ وَحْدَهُ لا شَرى کَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحْیى وَیُمیتُ وَهُوَ حَىُّ لا یَمُوتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَهُوَ عَلى کُلِّشَىْءٍ قَدیرٌ وَاِلَیْهِ الْمَصیرُ وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ النَّبِىِّ الاُْمِّىِّ وَ آلِهِ

در یک شب از ماه رجب بخواند صد مرتبه قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ در دو رکعت نماز پس گویا صد سال روزه گرفته در راه خدا و حقّ تعالى در بهشت صد قصر به او مرحمت فرماید هر قصرى در جوار پیغمبرى از پیغمبران عَلیهمُ السلام .در یک شب از شبهاى رجب ده رکعت نماز کند بخواند در هر رکعتى حمد و قُل یا اءیّهَا الْکافِرُونَ یکمرتبه و توحید سه مرتبه بیامرزد حقّ تعالى هر گناهى که کرده بیستم علاّمه مجلسى در زاد المعاد فرموده که از حضرت امیرالمؤ منین علیه السلام منقول است که حضرت رسول صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَاله فرمود که هر که در هر شب و هر روز ماه رجب و شعبان و رمضان سه مرتبه هر یک از حمد و آیة الکرسى و قُلْ یا اَیُّهَا الْکافِرُونَ و قُلْ هُوَ اللّهُ اءحَدٌ وقُلْ اَعُوذُ بِرَبِّ الفَلَقِ وقُلْ اَعُوذُ بِرَبِّ النّاسِ بخواند و سه مرتبه بگوید سُبْحانَ اللّهِ وَالْحَمْدُ لِلّهِ وَلا اِلهَ اِلا اللّهُ وَاللّهُ اَکْبَرُ وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ و سه مرتبه بگوید اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ و سه مرتبه بگوید اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤ مِنینَ وَالْمُؤ مِناتِ و چهارصد مرتبه بگوید اَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَاَتُوبُ اِلَیْهِ خداوند تعالى گناهانش را بیامرزد اگر چه بعدد قطره هاى باران و برگ درختان و کف دریاها باشد ((الخبر)) ونیز علاّمه مجلسى فرموده که در هر شب از شبهاى این ماه هزار مرتبه لا اِلهَ اِلا اللّهُ وارد شده است . بعد از نماز مغرب بیست رکعت نماز کند بحمد و توحید و بعد از هر دو رکعت سلام دهد تا محفوظ بماند خود و اهل و مال و اولادش و از عذاب قبر در پناه باشد و از صراط بیحساب مانند برق بگذرد .بعد از نماز عشاء دو رکعت نماز کند بخواند در رکعت اوّل حَمْد واَلَمْ نَشْرَحْ یک مرتبه و توحید سه مرتبه و در رکعت دویّم حَمد و اَلَمْ نَشْرَحْ و توحید و مُعَوَّذَتَیْن را و چون سلام نماز داد سى مرتبه لا اِلهَ اِلاّ اللّهُ بگوید و سى مرتبه صَلَوات بفرستد تا حقّ تعالى گناهان او را بیامرزد مانند روزیکه از مادر متولّد شده .

ششم : آنکه بخواند سى رکعت نماز در هر رکعت حمد و قُلْ یا اَیُّها الْکافِرُونَ یک مرتبه و توحید سه مرتبه .مستحَبّ است که هر آدمى بخواند این دعا را در شب اوّل رجب بعد از عشاء آخر:

اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِاَنَّکَ مَلِکٌ وَاَنَّکَ عَلى کُلِّشَىْءٍ مُقْتَدِرٌ وَاَنَّکَ ما تَشاَّءُ مِنْ اءَمْرٍ یَکُونُ اَللّهُمَّ اِنّى اَتَوَجَّهُ اِلَیْکَ بِنَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ نَبِىِّ الرَّحْمَةِ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ یا مُحَمَّدُ یا رَسُولَ اللّهِ اِنّى اَتَوَجَّهُ بِکَ اِلَى اللّهِ رَبِّکَ وَرَبِّى لِیُنْجِحَ بِکَ طَلِبَتى اَللّهُمَّ بِنَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ وَالاْئِمَّةِ مِنْ اَهْلِ بَیْتِهِ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَعَلَیْهِمْ اَنْجِحْ طَلِبَتى

روز اوّل رجب

پنجم : شروع کند به نماز سلمان (رض ) بدین طریق که ده رکعت نماز گذارد و بعد از هر دو رکعت سلام دهد و در هر رکعت یک مرتبه حمد و سه مرتبه سوره توحید و سه مرتبه قُلْ یا اَیُّهَا الْکافِرُونَ بخواند و بعد از هر سلام دستها را بلند کند و بگوید :

لا اِلهَ اِلا اللّهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ یُحْیى وَیُمیتُ وَهُوَ حَىُّ لا یَمُوتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَهُوَ عَلى کُلِّشَىْءٍ قَدیرٌ پس بگوید    اَللّهُمَّ لا مانِعَ لِما اَعْطَیْتَ وَلا مُعْطِىَ لِما مَنَعْتَ وَلا یَنْفَعُ ذَاالْجَدِّ مِنْکَ الْجَدُّ

پس دستها را بر روى خود کشد و در روز نیمه ماه نیز این نماز را بهمین کیفیّت بخواند لکن عوض این دعا بعد از عَلى کُلِّشَىْءٍ قَدیرٌ بگوید:  اِلها واحِدا اَحَدا فَرْدا صَمَدا لَمْ یَتَّخِذْ صاحِبَةً وَلا وَلَدا  عَلى کُلِّشَىْءٍ قَدیرٌ بگوید : وَصَلَّى اللّهُ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطّاهِرینَ وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ پس دستها را بر روى خود بکشد و حاجت خود را بطلبد و از فوائد این نماز نباید غفلت نمود که آن بسیار است وبدانکه از براى حضرت سلمان نیز نماز دیگرى است در روز اوّل این ماه ده رکعت در هر رکعت حمد یکمرتبه و توحید سه مرتبه با فضیلت بسیار که مجملش آمرزش گناهان و محفوظ بودن از فتنه قبر و عذاب روز قیامت و رفتن جُذام و بَرَص و ذات الجنب از خواننده آن است و سیّد نیز براى این روز چهار رکعت نماز نقل کرده هر که خواهد به اقبال مراجعه کند و در این روز سنه (57) پنجاه و هفت بقولى ولادت حضرت باقر علیه السلام واقع شده و لکن مختار داعى در سیّم صفر است.نهم از حضرت رسول(صلى الله علیه وآله) روایت شده که هر که در ماه رجب صد مرتبه بگوید اَسْتَغْفِرُ اللهَ الَّذى لا اِلـهَ اِلاّ هُوَ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ وَاَتُوبُ اِلَیْهِ وختم کند آنرا به صدقه ختم فرماید حقّ تعالى براى او برحمت و مغفرت و کسیکه چهارصد مرتبه بگوید بنویسد براى او اجر صد شهید دهـم ونیز از آنحضرت مروى است که کسیکه بگوید در ماه رجب هزار مرتبه لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ بنویسد خداوند عَزَّ وَجَلَّ براى او صدهزار حسنه و بنا فرماید براى او صد شهر در بهشت یازدهم روایت است کسى که در رجب در وقت صبح هفتاد مرتبه و در وقت پسین نیز هفتاد مرتبه بگوید اَسْتَغْفِرُ اللهَ وَاَتُوبُ اِلَیْهِ و چون تمام کرد دستها را بلند کند و بگوید اَللّـهُمَّ اغْفِرْ لى وَتُبْ عَلَىَّ پس اگر در ماه رجب بمیرد خدا از او راضى باشد و آتش او را مسّ نکند به برکت رجب دوازدهم در جمیع این ماه هزار مرتبه بگوید اَسْتَغْفِرُ اللهَ ذَاالْجَلالِ وَالاِْکْرامِ مِنْ جَمیعِ الذُّنُوبِ وَالآثامِ تا خداوند رحمان او را بیامرزد سیزدهم سیّد در اقبال فضیلت بسیار از حضرت رسول(صلى الله علیه وآله) نقل کرده براى خواندن قُلْ هُوَ اللهُ اَحَدٌ ده هزار مرتبه یا هزار مرتبه یا صد مرتبه در ماه رجب و نیز روایت کرده که هر که در روز جمعه ماه رجب صد مرتبه قُلْ هُوَ اللهُ اَحَدٌ بخواند براى او نورى باشد در قیامت که او را به بهشت بکشاند چهاردهم سیّد روایت کرده که هر که در ماه رجب یک روز روزه بدارد و چهار رکعت نماز گذارد بخواند در رکعت اوّل صد مرتبه آیة الکرسى و در رکعت دوّم دویست مرتبه قُلْ هُوَ اللهُ اَحَدٌ نمیرد تا جاى خود را در بهشت ببیند یا دیده شود براى او پانزدهم و نیز سیّد روایت کرده از حضرت رسول(صلى الله علیه وآله) که هر که در روز جمعه ماه رجب چهار رکعت نماز کند مابین ظهر و عصر بخواند در هر رکعتى حمد یک مرتبه و آیة الکرسى هفت مرتبه و قُلْ هُوَ اللهُ اَحَدٌ پنج مرتبه پس ده مرتبه بگوید اَسْتَغْفِرُ اللهَ الَّذى لا اِلـهَ اِلاّ هُوَ وَاَسْئَلُهُ التَّوْبَةَ بنویسد حقّ تعالى براى او از روزیکه این نماز را گذارده تا روزى که بمیرد هرروزى هزارحسنه وعطا فرماید او را به هر آیه اى که خوانده شهرى در بهشت از یاقوت سرخ وبه هر حرفى قصرى در بهشت از دُرّ سفید و تزویج فرماید او را حور العین و راضى شود از او بغیر سخط و نوشته شود از عابدین و ختم فرماید براى او به سعادت و مغفرت «الخبر». شانزدهم سه روز از این ماه را که پنجشنبه و جمعه و شنبه باشد روزه بدارد زیرا که روایت شده هر که در یکى از ماه هاى حرام این سه روز را روزه بدارد حقّ تعالى براى او ثواب نهصد سال عبادت بنویسد هفدهم در تمام ماه رجب شصت رکعت نماز کند به این طریق که در هـر شـب آن دو رکـعت بجا آورد بخواند در هر رکعت حمد یک مرتبه و قُلْ یا ایُّهَا الکافِرُونَ سه مرتبه و قُلْ هُوَ اللهُ اَحَدٌ یـک مرتبه و چـون سلام دهد دستها را بلند کند و بگوید: لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ یُحْیى وَیُمیتُ وَهُوَ حَىٌّ لا یَمُوتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَهُوَ عَلى کُلِّشَىْء قَدیرٌ وَاِلَیْهِ الْمَصیرُ وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاّ بِاللهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ اَللّـهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد النَّبِىِّ الاُْمِّىِّ وَ آلِهِ   و بکشد دستها را بصورت خود از حضرترسول(صلى الله علیه وآله)مرویست که کسى که این عمل را بجا آورد حقّ تعالى دعاى او را مستجاب گرداند و ثواب شصت حجّ و شصت عمره به او عطا فرماید هیجدهم از حضرت رسول(صلى الله علیه وآله)مروى است کسى که در یک شب از ماه رجب بخواند صد مرتبه قُلْ هُوَ اللهُ اَحَدٌ در دو رکعت نماز پس گویا صد سال روزه گرفته در راه خدا و حقّ تعالى در بهشت صد قصر به او مرحمت فرماید هر قصرى در جوار پیغمبرى از پیغمبران(علیهم السلام) نوزدهم ونیز از آن حضرت مرویست که هر که در یک شب از شبهاى رجب ده رکعت نماز کند بخواند در هر رکعتى حمد و قُل یا أیّهَا الْکافِرُونَ یکمرتبه و توحید سه مرتبه بیامرزد حقّ تعالى هر گناهى که کرده «الخبر». بیستم علاّمه مجلسى در زاد المعاد فرموده که از حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام) منقول است که حضرت رسول(صلى الله علیه وآله) فرمود که هر که در هر شب و هر روز ماه رجب و شعبان و رمضان سه مرتبه هر یک از حمد و آیة الکرسى و قُلْ یا اَیُّهَا الْکافِرُونَ و قُلْ هُوَ اللهُ أحَدٌ وقُلْ اَعُوذُ بِرَبِّ الفَلَقِ وقُلْ اَعُوذُ بِرَبِّ النّاسِ بخواند و سه مرتبه بگوید سُبْحانَ اللهِ وَالْحَمْدُ للهِِ وَلا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ وَاللهُ اَکْبَرُ وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاّ بِاللهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ و سه مرتبه بگوید اَللّـهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد و سه مرتبه بگوید اَللّـهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤمِنینَ وَالْمُؤمِناتِ و چهارصد مرتبه بگوید اَسْتَغْفِرُ اللهَ وَاَتُوبُ اِلَیْهِ خداوند تعالى گناهانش را بیامرزد اگر چه بعدد قطره هاى باران و برگ درختان و کف دریاها باشد  دویّم غسل کند چنانکه بعضى از علماء فرموده اند از حضرت رسول(صلى الله علیه وآله) مروى است که هر که درک کند ماه رجب را و غسل کند در اوّل و وسط و آخر آن بیرون آید از گناهان خود مانند روزیکه از مادر متولّد شده سیّم زیارت کند حضرت امام حسین(علیه السلام) را چهارم بعد از نماز مغرب بیست رکعت نماز کند بحمد و توحید و بعد از هر دو رکعت سلام دهد تا محفوظ بماند خود و اهل و مال و اولادش و از عذاب قبر در پناه باشد و از صراط بیحساب مانند برق بگذرد پنجم بعد از نماز عشاء دو رکعت نماز کند بخواند در رکعت اوّل حَمْد واَلَمْ نَشْرَحْ یک مرتبه و توحید سه مرتبه و در رکعت دویّم حَمد و اَلَمْ نَشْرَحْ و توحید و مُعَوَّذَتَیْن را و چون سلام نماز داد سى مرتبه لا اِلهَ اِلاّ اللهُ بگوید و سى مرتبه صَلَوات بفرستد تا حقّ تعالى گناهان او را بیامرزد مانند روزیکه از مادر متولّد شده ششم آنکه بخواند سى رکعت نماز در هر رکعت حمد و قُلْ یا اَیُّها الْکافِرُونَ یک مرتبه و توحید سه مرتبه هفتم بجا آورد آنچه را که شیخ در مصباح متهجّد ذکر نموده فرموده ذکر عمل شب اوّل رجب روایت کرده است ابوالبخترى وهب بنوهب از حضرت امام جعفرصادق از پدرش از جدّش از حضرت امیرالمؤمنین(علیهم السلام) که آنحضرت را خوش مى آمد که فارغ سازد خود را چهار شب در تمام سال یعنى اِحیا بدارد آن شبها را به عبادت و آن چهار شب: شب اوّل رجب و شب نیمه شعبان و شب عید فطر و شب عید قربان بود و روایت شده است از ابو جعفر ثانى حضرت امام محمَّد جواد(علیه السلام) که فرمود مستحَبّ است که هر آدمى بخواند این دعا را در شب اوّل رجب بعد از عشاء آخرة: اَللّـهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِاَنَّکَ مَلِکٌ وَاَنَّکَ عَلى کُلِّشَىْء مُقْتَدِرٌ وَاَنَّکَ ما تَشآءُ مِنْ أَمْر یَکُونُ اَللّـهُمَّ اِنّى اَتَوَجَّهُ اِلَیْکَ بِنَبِیِّکَ مُحَمَّد نَبِىِّ الرَّحْمَةِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ یا مُحَمَّدُ یا رَسُولَ اللهِ اِنّى اَتَوَجَّهُ بِکَ اِلَى اللهِ رَبِّکَ وَرَبِّى لِیُنْجِحَ بِکَ طَلِبَتى اَللّـهُمَّ بِنَبِیِّکَ مُحَمَّد وَالاَْئِمَّةِ مِنْ اَهْلِ بَیْتِهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَعَلَیْهِمْ اَنْجِحْ طَلِبَتى  

اعمال و ادعیه ماه رجب
باب اول در ماه رجب است و در آن دو فصل است :فصل اول :بـدان کـه رجب ، ماه بزرگ خدا است و از ماههاى حرام است که در جاهلیت ، محترم بوده ، و در اسـلام نـیـز تـعـظـیـم و احـتـرام آن وارد شـده و از بـراى روزه آن ، بـخـصـوص روز اول و وسـط و آخـر آن ، فـضـیـلت بـسـیـار وارد شـده و اعمال مشترکه آن که متعلق به همه ماه است و خصوصیتى به روز معین ندارد، چند امر است :
1
ـ در تـمـام ایـام مـاه ، بـخـصـوص در روز اول بخواند:یا مَنْ یَمْلِکُ حَواَّئِجَ السّاَّئِلینَ ویَعْلَمُ ضَمیرَ الصّامِتینَ لِکُلِّ مَسْئَلَةٍ مِنْکَ سَمْعٌ حاضِرٌ وَجَوابٌ عَتیدٌ اَللّهُمَّ وَمَواعیدُکَ الصّادِقَةُ واَیادیکَ الفاضِلَةُ ورَحْمَتُکَ الواسِعَةُ فَاَسْئَلُکَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ واَنْ تَقْضِىَ حَوائِجى لِلدُّنْیا وَالاْخِرَةِ اِنَّکَ عَلى کُلِّشَىْءٍ قَدیرٌ
2ـ بـخواند در هر روز دعاى خاب الوافدون ... 3ـ دعاى اللهم انى اسئلک صبر الشاکرین ... 4ـ دعـاى مـسـجـد صـعـصعه ؛اللهم یا ذاالمنن السابغه . 5ـ دعاى ناحیه مقدسه ،اللهم انـى اسـئلک بـمـعـانـى جـمـیـع ما یدعوک ...6ـ زیارت کن در هر مشهد که هستى ، به این زیـارت : الحـمـد لله الذى اشهدنا مشهد اولیائه فى رجب ... و این زیارت و دو دعاى پیش در مـصـبـاح و اقـبـال اسـت . 7ـ دعـاء: اللهـم انـى اسئلک بالمولودین فى رجب ... 8ـ در عقب نـمـازهـاى شـبـانـه روز بـخـوانـد: یـا مـن ارجـوه لکـل خـیـر... 9- در ایـن مـاه صـد مـرتبه بگوید:استغفر الله الذى لا اله الا هو وحده لاشریک له و اتوب الیه و ختم کند آن را بـه صـدقـه تـا خـداونـد خـتـم فـرمـایـد بـراى او رحمت و مغفرت و اگر چهار صد مرتبه بـگـویـد، ثـواب صـد شـهـیـد داشـتـه بـاشـد. 10ـ در جـمـیـع ایـن مـاه ، هـزار مـرتـبـه بـگـویـد:اسـتـغـفـر الله ذالجـلال و الاکـرام مـن جـمـیـع الذنوب و الاثام ، خداوند او را بـیـامـرزد 11ـ در ایـن مـاه هزار مرتبه لا اله الا الله بگوید تا صد هزار حسنه ، براى او نوشته شود. 12ـ در جمیع ماه ، در وقت صبح ، هفتاد مرتبه و در وقت پسین نیز هفتاد مرتبه بگوید: استغفر الله و اتوب الیه و چون تمام کرد، دستها را بلند کند و بگوید. اللهم اغـفـر لى و تـب عـلى . 13ـ در جـمـیـع مـاه ، ده هزار مرتبه توحید، یا هزار مرتبه ، یا صد مـرتبه بخواند که فضیلت بسیار دارد. 14ـ در یک روز جمعه این ماه ، صد مرتبه توحید بـخـوانـد یـا صد توحید بخواند تا براى او، نورى باشد در قیامت ، که او را به بهشت کـشـد. 15ـ در یـک روز جـمعه این ماه ، چهار رکعت نماز کند، مابین ظهر و عصر،در هر رکعت ، حـمـد یـک مـرتـبه و آیه الکرسى هفت مرتبه و توحید پنج مرتبه ، پس ده مرتبه بگوید: استغفر الله الذى لا اله الا هو و اسئله التوبه ) که سید فضیلت بسیار، براى آن نـقـل فـرمـوده . 16ـ هـر کـه قـادر نـبـاشد که در این ماه روزه بگیرد، در هر روز از آن صد مـرتـبـه بـگـویـد: سـبـحان الاله الجلیل سبحان من لا ینبغى التسبیح الا له سبحان الاعز الاکرم سبحان من لبس العز و هو له اهل تا ثواب روزه آن را دریابد.
17
ـ در هر شب از این ماه ، دو رکعت نماز کند، در هر رکعت ، بعد از حمد سه مرتبه جحد   و یک مرتبه توحید بخواند و بعد از سلام ، دستها را بلند کند و بگوید: لا اله الا الله وحـده ... 18ـ در یـک شـب از ایـن ماه صد مرتبه توحید در دو رکعت نماز، بخواند که ثواب بـسـیـار دارد. 19ـ در یک شب از این ماه ، ده رکعت نماز، بخواند که در هر رکعت ؛ حمد و جحد یـک مـرتـبـه و تـوحـیـد سـه مرتبه باشد. 20ـ آنکه سه روز از این ماه ، که پنج شنبه و جـمـعـه و شـنـبـه بـاشـد روزه بـدارد، حـق تـعـالى بـراى او ثـواب نـهـصـد سـال عـبـادت بنویسد. 21ـ در این ماه و ماه شعبان و رمضان در هر روز و شب بخواند حمد و آیـه الکـرسـى و قـلاقـل   و تـسـبـیـحـات اربـع و لا حول و لا قوه الا بالله  و صلوات را هر کدام سه مرتبه و سه مرتبه اللهم اغفر للمؤ منین و المؤ منات  و بعد از فراغ از همه ، چهارصد مرتبه استغفار کند.و بـدان کـه ، شـب جـمـعـه اول مـاه رجب را لیله الرغائب مى گویند و از براى آن ، عملى از حـضـرت رسـول صـلى الله عـلیـه و آله وارد شـده ، بـا فـضـیـلت بسیار که سید و غیره نـقـل کـرده انـد و کـیـفـیـت آن ، چـنـان اسـت کـه ؛ روز پـنـج شـنـبـه اول آن مـاه را روزه مـى دارى ، چـون شـب جـمـعـه داخل شود، ما بین نماز مغرب و عشاء، دوازده رکـعـت نـماز مى گذرد، هر دو رکعت به یک سلام ، و در هر رکعت از آن یک مرتبه حمد و سه مـرتـبه انا انزلناه و دوازده مرتبه قل هو الله احد مى خوانى و چون از نماز فارغ شدى ، هـفـتـاد مـرتـبـه مـى گـویى : اللهم صل على محمد النبى الامى و على آله ) پس به سـجـده مـى روى و هـفتاد مرتبه مى گویى : سبوح قدوس رب الملائکه و الروح )، پـس سـر از سـجده بر مى دارى و هفتاد مرتبه مى گویى :رب اغفر و ارحم و تجاوز عما تـعـلم انـک انـت العـلى الاعـظـم ، پس باز به سجده مى روى و هفتاد مرتبه مى گویى : سـبـوح قـدوس رب المـلائکه و الروح )، پس حاجت خود را مى طلبى که انشاء الله بـرآورده خـواهـد شـد. و نـیـز بدان که در ماه رجب ، زیارت حضرت امام رضا علیه السلام مـسـتحب است و اختصاصى دارد، چنانچه عمره ) در این ماه ، فضیلت دارد و روایت شده که تالى حج است و منقول است که : جناب على بن الحسین  در ماه رجب معتمر شده بود، و شبانه روز در نزد کعبه ، نماز مى گذاشت و پیوسته ، شب و روز در سجده بود و این ذکر از آن حـضـرت شـنیده مى شد که در سجده مى گفت : عظم الذنب من عبدک فلیحسن العفو من عندک فصل دوم : در ذکر ایام و لیالى ماه رجب است .شب اول : شب شریفى است و در آن چند عمل است :

1ـ غـسـل 2ـ چـون هـلال را بـیـنـد، بـگـویـد:اللهـم اهله علینا بالامن و الایمان و السلامه و الاسلام ، ربى و ربک الله عزوجل 3ـ زیارت کند، امام حسین علیه السلام را. 4ـ احیا کند ایـن شـب را، بـه دعـا و تـلاوت قـرآن مـجـید و نماز. 5ـ بعد از مغرب بیست رکعت نماز کند، بـحـمـد و تـوحـیـد تـا مـحفوظ بماند خود و اهل و مال او، و از عذاب قبر، در پناه باشد و از صـراط، مانند برق ، بگذرد. 6ـ بعد از نماز عشاء بخواند دعاى : اللهم انى اسئلک بانک مـلیک ... 7ـ بعد از نماز شب و بعد از وتر بخواند دعاهاى وارده را و بدان که علما، براى هر شب این ماه ، نماز مخصوص ذکر کرده اند، که ) این مختصر، گنجایش ذکر آن را ندارد. روز اول : روز شریفى است و در آن چند عمل است : 1ـ روزه گرفتن ، روایت شده که حضرت نـوح عـلیـه السـلام در ایـن روز، بـه کـشـتـى سوار شد و امر فرمود کسانى را که با او بـودنـد، روزه بـدارنـد و هـر کـه ایـن روز را روزه بـدارد، آتـش جـهـنـم یـک سـال راه ، از او دور شـود. 2ـ غسل کند. 3ـ زیارت امام حسین علیه السلام کند تا حق تعالى او را بـیـامـرزد. 4ـ بـخـوانـد دعـاى طـویـلى را کـه سـیـد نقل فرموده 5ـ شروع کند به نماز سلمان ـ رضى الله عنه ـ به این طریق که : پنج ، دو رکـعـت نـمـاز گـذارد و در هر رکعت ، یک مرتبه حمد و سه مرتبه توحید و سه مرتبه جحد بخواند و بعد از هر سلام ، دستها را بلند کند و بگوید:لا اله الله وحده لاشریک له له المـلک و له الحـمـد یـحـیـى و یـمـیـت و هـو حـى لا یـمـوت بـیـده الخیر و هو على کلى شى ء قـدیـرسـپـس بـگـویـد:اللهـم لا مـانع لما اعطیت و لا معطى لما منعت و لا ینفع ذالجد منک الجد.پس دستها را بر روى خود بکشد و در روز نیمه ماه نیز این نماز را به همین کیفیت ، بـخـوانـد لکـن عوض این دعا، بعد از تهلیل بگوید،الها واحدا احدا فردا صمدا لم یتخذ صـاحـبـه و لا ولدا.و در روز آخـر مـاه نـیـز چـنـیـن کـنـد، لکـن بـعـد از تـهـلیـل مـذکـور بـگـویـد: و صـلى الله عـلى مـحـمـد و آله الطـاهـریـن و لا حـول و لا قـوه الا بالله العلى العظیم .پس دستها را به روى خود بکشد و حاجت خود را بطلبد و از فواید این نماز، نباید غفلت نمود که آن بسیار است و سید بن طاووس ) نیز بـراى ایـن روز، چـهـار رکـعـت نـمـاز نـقـل کـرده هـر کـه خـواهـد، بـه اقبال مراجعه کند. و در ایـن روز، سـنـه 57 بـه قـولى ولادت حضرت باقر علیه السلام واقع شده ولکن ، مـخـتـار داعـى ، سـیـم صـفر است و در روز دوم یا پنجم سنه 212دویست و دوازده )، ولادت حـضـرت امام على نقى علیه السلام به روایت ابن عباس واقع شده ولکن مشهور بین علماء، در نـیـمـه مـاه ذى الحـجـه اسـت و از دعاى اللهم انى اسئلک بالمولودین فى رجب )، ظـاهر شود که ولادت شریف ، در این ماه بوده ،والده ماجده اش ، جلیله نجیبه ، معروفه به سـیـده ) و مـکـنـاه به ام الفضل مغربیه ) است و فى الدر النظیم ، للشیخ یـوسـف بـن حـاتـم الشـامـى ، تـلمـیـذ المـحـقـق ، قـال فـى احـوال ابـى الحـسن على الهادى علیه السلام و روى محمد بن الفرج و على بن مهزیار، عن السـیـد عـلیـه السـلام انـه قـال :امـى عـارفـه بـحـقـى و هـى مـن اهل الجنه لایقر بها شیطان مارد و لاینالها کید جبار عنید و هى مکلؤ ه بعین الله التى لاتنام و لا تـخـلف عـن امـهـات الصدیقین و الصالحین .و مکان ولادت ، موضعى بوده در حوالى مـدینه که آن را صریا) گویند و اسم آن حضرت على کنیه اش ابوالحسن است و چون امام مـوسـى و امـام رضـا را نـیـز ابـوالحـسن مى گفتند از جهت تعیین ، آن جناب را ابوالحسن الثـالث ) مـى گـویـنـد و امـام رضـا را ابوالحسن الثانى ) و گاهى به جاى ثالث ، ماضى یا هادى یا عسکرى ، ذکر مى کنند و چون آن جناب و فرزندش امام حسن ، در سامره سکنى فرمودند، در محله اى که عسکر نام داشت ، از این جهت این دو امام را نسب به آن مـکـان داده و عـسـکـرى مى گفتند و آن جناب گندمگون بوده و نقش نگینش الله ربى و هو عصمتى من خلقه ) بوده و در روز وفات آن حضرت اختلاف است و آنچه مختار داعى است ؛ روز سـیـم 254 دویـسـت و پـنـجـاه و چـهـار)، وفـات آن حـضـرت اسـت بـه سـن چـهـل و یـک سـالگـى تـقـریبا و در این مدت کم ، درک فرمود، زمان سلطنت معتصم و واثق و مـتـوکـل و مـنتصر و معتز را و در ایام معتز، آن حضرت را زهر دادند و شهید نمودند و در وقت شـهـادت آن امـام غـریـب ، غـیر از امام حسن عسکرى علیه السلام کسى نزد بالین آن حضرت نـبـود و چـون رحـلت فـرمـود جمیع امراء و اشراف حاضر شدند و امام حسن علیه السلام در مـصـیـبـت پـدر بـزرگـوار خـود، گـریـبـان چـاک زد و خـود مـتـوجـه غـسـل و کـفـن و دفـن آن جـنـاب شـد و آن بـزرگـوار را در حـجـره اى کـه مـحـل عـبـاد آن حـضـرت بـود، دفـن کردند و جمعى از جاهلان احمق ، بر آن حضرت ، اعتراض کردند که گریبان چاک زدن در مصیبت ، شایسته نبود، حضرت به آنها فرمود که : چه مـى دانـید، احکام دین خدا را، حضرت موسى علیه السلام پیغمبر خدا بود و در ماتم برادر خـود هـارون ، گـریبان چاک زد) و مسعودى در مروج الذهب گفته که ؛ آن حضرت در روز دوشنبه ، چهار روز به آخر جمادى الاخر مانده ، وفات کرد و هنگامى که جنازه آن حضرت را بـه جـانب قبر حرکت مى دادند، شنیدند که ، کنیزکى مى گفت :ماذا لقینا فى یوم الاثنین قدیما و حدیثایعنى ما چه کشیدیم ، از نحوست روز دوشنبه ، از قدیم الایام تا این زمان ، و اشـاره کـرد بـه روز وفـات پـیغمبر صلى الله علیه و آله پس آن حضرت را در خانه خود، در سامره دفن نمودند. فقیر گوید: که صدمات و اذیتهایى که به آن جناب رسید در زمـان خـلفـاى بـنـى عـبـاس ، خـصـوصـا در زمـان رجـس پـلیـد، مـتـوکـل عـنـیـد، چـه بـه خـود آن حضرت ، چه به شیعیان و دوستان و علویین و اولاد فاطمه عـلیهاالسلام چه به قبر امام حسین علیه السلام و زائران آن قبر مطهر که بازگشت تمام به آن حضرت است ، زیاده از آن است که در حوصله بیان بگنجد.ابـوالفـرج نـقـل کـرده که ، متوکل عمر بن فرج را والى مدینه مشرفه و مکه معظمه کرده بود، عمر منع کرد مردم را از احسان به آل ابوطالب و سخت در عقب این کار شد پیگیر این کار شد.)، به حدى که اگر خبر مى رسید به او که یکى احسانى کرده به ایشان ، اگر چـه بـه چیز کمى بوده ، او را عقوبت مى کرد، لاجرم مردم دست از رعایت ایشان برداشته و ایشان را به حال خود گذاشتند پس به حدى کار بر ایشان سخت شد که زنهاى علویات ، تـمـام لبـاسـهـاى ایـشـان ، کهنه و پاره شده بود و لباس درست نداشتند که نماز در آن بـخـوانـنـد، مـگـر یـک پـیـراهـن درست که براى ایشان مانده بود، هرگاه مى خواستند نماز بـخـوانـنـد، یـک یک به نوبت آن پیراهن را مى پوشیدند و نماز مى خواندند و چون هر یک فـارغ مـى شـد، از تن بیرون مى کرد و به دیگرى مى داد بپوشد و خود به چرخ ریسى مـى نـشـسـت . و پـیـوسـتـه بـه آن عـسـرت روزگـار، گـذرانـیـدنـد، تـا مـتـوکـل هـلاک شـد و حـکـایـت مـنـع شـدن مـردم ، تـوسـط مـتـوکـل از زیـارت قبر امام حسین ع ) و پدر بزرگوارش و آن که ، همت خود را گماشت که آثار قبر مطهر حسینى را محو و نابود کند، مشهورتر از آن است که ذکر شود و گفته شده کـه هـفـده مـرتـبـه آن قـبـر شـریف را خراب کرد و باز به صورت اولى برگشت و شیخ اجل ؛ على بن الحسین المسعودى ره ) روایت کرده که در مورد امام على نقى علیه السلام نزد متوکل ، سعایت کردند و گفتند که : در منزل آن جناب اسلحه بسیار و کاغذهاى زیاد است که شـیـعـیـان او از قـم بـراى او فـرسـتـاده انـد و آن جناب عزم آن دارد که بر تو خروج کند، مـتـوکـل جـمـاعـتـى از تـرکـان را بـه خـانه آن حضرت فرستاد، ایشان در شب به خانه آن حضرت ریختند و هر چه تفتیش کردند، چیزى نیافتند و دیدند آن حضرت ، در حجره اى است و در را بـر روى خـود بـسـتـه و جـامـه اى از پـشـم پـوشـیـده و بـر روى زمـیـن کـه رمـل و ریـگ ریـزه بـود نـشـسـتـه و تـوجـهـش بـه سـوى حـق تـعـالى اسـت و مـشـغـول خـوانـدن آیـات قـرآنـى اسـت ، پـس آن جـنـاب را بـا آن حـال بـه نزد متوکل بردند و گفتند: در خانه او ریختیم و چیزى نیافتیم و دیدیم او را که رو بـه قـبـله نـشـسـتـه بـود و قـرآن تـلاوت مـى نـمـود. و مـتوکل در آن حال در مجلس شراب بود، پس آن امام معصوم را در آن مجلس میشوم وارد کردند، در وقـتـى کـه مـتوکل ، جام شراب در دستش بود، پس از براى آن حضرت تعظیم کرد و آن جـنـاب را در پـهـلوى خـود نـشـانـیـده و جـام شراب را خواست به آن حضرت بدهد. آن جناب فـرمـود: والله هـرگـز شـراب داخـل گوشت و خون من نشده ، مرا معفو دار) پس او را مـعـفـو داشـت ، آن گـاه گـفـت : بـراى مـن شـعـر بـخـوان ) فـرمـود: انـى قـلیل الروایه للشعر) من از شعر، چندان روایت نشده ام گفت : از این چاره اى نیست پس آن حـضـرت انـشـا فرمود، آن اشعارى را که مشتمل است بر بى وفایى دنیا و مرگ ملوک و سـلاطـیـن و ذلت و خـوارى ایـشـان پـس از مـرگـشـان ، و اولش ایـن اسـت :بـاتـوا عـلى قـلل الاجـبـال تـحـرسـهـم غـلب الرجـال فـمـا اغـنـاهـم القـلل مـتـوکـل از شـنیدن این اشعار، چندان گریست که اشک چشمش ‍ ریشش را تر نمود و حاضرین نـیـز گـریـسـتـنـد و بـه روایـتـى مـتوکل ، جام شراب را بر زمین زد و عیشش منقص شد و آن حضرت را با احترام به خانه اش برگرداند. روز دهم سنه 195 صد و نود و پنج ) بنا به روایت ابن عباس ولادت با سعادت حضرت امـام مـحمد تقى علیه السلام واقع شده لکن مشهور بین علماء و مشایخ آن است که ولادت در مـاه رمـضـان واقـع شـده اسـت ، والده مـاجـده آن حـضـرت ام ولدى ) بـوده نـوبـیـه ، از اهـل بـیـت مـاریـه قـبـطـیـه مـادر ابـراهـیـم فـرزنـد رسـول خـدا صـلى الله عـلیـه و آله و افضل زنهاى زمان خود بوده و حضرت رسول صلى الله علیه و آله اشاره به این مخدره و فرزندش ‍ جواد فرموده در آنجا که فرموده بابى ابن خیره الا ماء النوبیه الطیبه و حضرت موسى بن جعفر علیه السلام در خبر یزید بن سلیط سلام خود را براى این مخدره فرستاده و آن معظمه سبیکه یا خیزران است و اما کیفیت ولادت چنان است که ابن شهر آشوب از حـکـیـمـه خاتون دختر امام موسى علیه السلام روایت کرده است که روزى امام رضا علیه السـلام مـرا طـلبید و فرمود: اى حکیمه امشب فرزند مبارک خیزران متولد مى شود باید که در وقـت ولادت او حاضر شوى ، من در خدمت آن حضرت ماندم چون شب در آمد مرا با خیزران و زنـان قـابله به حجره در آورد و از حجره بیرون رفت و چراغى نزد ما افروخت و در را به روى مـا بـبـست و چون او را درد زاییدن گرفت و او را بالاى طشت نشانیدیم چراغ ما خاموش شـد و مـا بـه خاموشى چراغ مغموم شدیم که ناگاه دیدیم که آن خورشید فلک امامت طالع گردید و در طشت نزول فرمود و بر آن حضرت پرده نازکى مانند جامه احاطه کرده بود و نورى از آن جناب ساطع بود که تمام آن حجره منور شد و ما از چراغ مستغنى شدیم پس آن نـور مـبـین را برگرفتم و در دامن خود گذاشتم و آن پرده را از خورشید جمالش دور کردم نـاگـاه امـام رضـا ع ) بـه حـجـره در آمـد بـعـد از آنـکـه ابو جعفر را در جامه هاى پاکیزه پوشانیده بودیم ، پس آن گوشواره عرش امامت را از ما گرفت و در گهواره عزت و کرامت گذاشت و آن مهد شرف و عزت را به من سپرد و فرمود که : از این گهواره جدا مشو و چون روز سیم ولادت آن جناب شد دیده حق بین خود را به سوى آسمان گشود و به جانب راست و چـپ نـظـر کـرد و بـا زبـان فـصـیـح گـفـت :اشـهـد ان لا اله الا الله و اشـهـد ان مـحـمـدا رسـول الله چـون ایـن حـالت غـریـبه را از آن نور دیده ) مشاهده کردم به خدمت پدرش شـتـافـتـم و آنـچـه دیده و شنیده بودم عرض ‍ کردم حضرت فرمود که آنچه بعد از این از عـجائب احوال او مشاهده خواهى کرد زیاده است از آنچه اکنون مشاهده کرده اى ، و از کلثم بن عـمـران روایـت شـده کـه به خدمت حضرت امام رضا علیه السلام عرض کردم که دعا کن حق تـعـالى بـه تـو فرزندى کرامت فرماید. فرمود که : حق تعالى به من یک پسرى کرامت خواهد کرد و او وارث امامت من خواهد بود. چون امام محمد تقى متولد شد، حضرت فرمود که : حق تعالى به من فرزندى عطا کرده که شبیه است به موسى ابن عمران که دریاها را مى شکافت و نظیر عیسى بن مریم است که حق تعالى مقدس گردانیده بود مادر او را و طاهر و مـطهر آفریده شده بود. پس فرمود که ، این فرزند من به جور و ستم کشته خواهد شد و بـر او خـواهـنـد گـریست اهل آسمانها و حق تعالى غضب خواهد کرد بر دشمن او و کشنده او و سـتم کنده بر او و بعد از قتل او از زندگانى بهره اى نخواهند دید و به زودى به عذاب الهـى واصل خواهند گردید و در شب ولادت آن حضرت تا به صبح در گهواره با او سخن مـى گـفت و اسرار الهى را به او مى فرمود. علامه مجلسى فرموده که بعضى از روایات در خـصـوص فـضـیلت روز دهم وارد شده است . بدان که : مستحب است در هر یک از ماه رجب و شـعـبان و رمضان ، آن که در شب سیزدهم هر یک ؛ دو رکعت نماز بگذارند در هر رکعت حمد و یـس و تـبـارک المـلک و تـوحـید بخوانند و در شب چهاردهم چهار رکعت به دو سلام به همین کیفیت و در شب پانزدهم شش رکعت به سه سلام به همین کیفیت .
از حضرت صادق علیه السلام مرویست هر که چنین کند جمیع فضیلت این سه ماه را بیابد و جمیع گناهانش آمرزیده شود به غیر از شرک .
سیزدهم رجب ولادت امیرالمؤ منین على علیه السلام
روز سـیـزدهـم اول ایـام البـیـض ) است و ثواب بسیار براى روزه این روز و دو روز بعد وارد شـده و اگـر کسى خواهد عمل ام داود به جا آورد باید امروز روزه بگیرد و در این روز بـنـا بـر مشهور بعد از سى سال از عام الفیل ولادت با سعادت حضرت امیرالمومنین علیه السـلام در مـیـان کـعـبـه مـعـظـمـه واقـع شـده اسـت و کـیفیت آن چنان است که روزى عباس بن عـبـدالمطلب با یزید بن قعنب با گروهى از بنى هاشم و جماعتى از قبیله بنى عبدالغرى در بـرابـر خـانـه کـعـبـه نـشـسـتـه بـودند که ناگاه فاطمه بنت اسد به مسجد در آمد در حـالیـکـه حـامله بود به حضرت امیرالمؤ منین علیه السلام و نه ماه از حملش گذشته بود پس او را درد زاییدن گرفت آن مخدره در برابر خانه کعبه ایستاد و نظر به جانب آسمان افـکـنـد و گـفـت پـروردگـارا مـن ایـمـان آورده ام به تو و به هر پیغمبرى و رسولى که فـرسـتاده اى و به هر کتابى که نازل گردانیده اى و تصدیق کرده ام به گفته هاى جدم ابـراهیم خلیل علیه السلام که خانه کعبه بنا کرده اوست پس درخواست مى کنم از تو به حـق این خانه و به حق آن کسى که این خانه را بنا کرده است و به حق این فرزندى که در شکم من است و با من سخن مى گوید و به سخن گفتن خود مونس من گردیده است و یقین دارم که او یکى از آیات جلال و عظمت توست که آسان کنى بر من ولادت او را. عباس و یزید بن قـعـنـب گـفـتـنـد کـه چـون حضرت فاطمه از این دعا فارغ شد دیدیم که دیوار خانه کعبه شـکـافـته شد و فاطمه از آن موضع داخل خانه شد و از دیدهاى ما پنهان گردید و شکاف دیوار به هم پیوست به اذن خدا، پس ‍ ما خواستیم که در خانه را بگشاییم چندان که سعى کـردیـم در گشوده نشد دانستیم که این امر، از جانب خدا واقع شده است . و فاطمه سه روز در انـدرون کـعـبـه مـانـد، اهـل مـکـه در کـوچـه و بـازارهـا و زنـهـا در خـانـه ها این واقعه را نـقـل مـى کـردنـد و تـعـجـب مـى نـمـودنـد تـا روز چـهـارم رسـیـد دوبـاره هـمـان محل از دیوار خانه شکافته شد و فاطمه بیرون آمد در حالى که امیرالمؤ منین علیه السلام را در دسـت خـود داشـت و مـى گـفـت : اى گـروه مـردم بـه درسـتـى کـه حـق تـعـالى مـرا برگزیده از میان خلق خود و فضیلت داد مرا بر زنان برگزیده که پیش از من بوده اند، زیـرا کـه حـق تـعـالى بـرگـزیده آسیه دختر مزاحم را و او خدا را پنهانى عبادت کرد، در مـکـانـى کـه عـبـادت خـدا در آن جـا سـزاوار نـبـود مـگـر در حال ضرورت ، یعنى خانه فرعون و برگزید مریم دختر عمران را و ولادت عیسى را بر او آسـان گـردانـیـد و در بـیـابان درخت خشک را جنبانید و رطب تازه از براى او، از آن درخت فـرو ریـخـت و حق تعالى مرا بر هر دو نفر آنها برترى داد و همچنین بر تمام زنان عالم که پیش از من گذشته اند، زیرا که من فرزندى آورده ام در میان خانه برگزیده او و سه روز در آن خـانـه ، مـحـتـرم مـانـدم و مـیـوه هـا و طـعـامـهـاى بـهـشـتـى تناول نمودم .و بـالجـمـله ولادت بـه ایـن کیفیت و فضیلت ، از خصائص آن حضرت است . زیرا که متولد نـشد مولودى در روز جمعه ، سید ایام ) در ماه رجب شهر الله الحرام ) در خانه کعبه بیت الله الحـرام ) بـه جـز امـیـرالمـؤ مـنـین علیه السلام یعنى : این ، یکى از فضایل فراوانى است که او دارد و بر همین یک فضیلت مقایسه کن ما بقى فضائل و درجات فقیر گوید:کـه چـون ایـن روز، روز ولادت حـضـرت امـیـرالمؤ منین علیه السلام است مناسب است
شب نیمه این ماه :
شب شریفى است و در آن چند عمل است :
1ـ غسل 2ـ احیاء 3ـ زیارت امام حسین علیه السلام 4ـ شش رکعت نماز که در شب سیزدهم ذکر شد. 5ـ سى رکعت نماز در هر رکعت حمد و ده مرتبه توحید و این نماز را سید بن طاووس ) از حـضـرت رسـول صـلى الله عـلیـه و آله بـا فـضـیـلت بـسـیـار، نـقـل کـرده اسـت . 6ـ دوازده رکـعـت نـمـاز، هر دو رکعت به یک سلام و در هر رکعت ، هر یک از سـوره هـاى حـمـد و تـوحـید و فلق و ناس و آیه الکرسى و قدر را چهار مرتبه بخواند و بعد از سلام چهار مرتبه بگوید: الله الله ربى لا شریک به شیئا و لا اتخذبه ولیا) و هـر چـه مـى خـواهـد بـخواند و این نماز را به این طریق سید از حضرت امام صادق علیه السلام روایت کرده و شیخ به نحو دیگر به طورى که در زاد المعاد) است .
روز نیمه : ماه رجب
روز مبارکى است و در آن چند عمل است :
1ـ غـسـل 2ـ زیـارت امـام حـسـیـن عـلیـه السـلام 3ـ نـمـاز سـلمـان بـه نـحـوى کـه در روز اول گذشت . 4ـ چهار رکعت نماز بخواند و بعد از نماز دستها را پهن کند و بگوید: اللهم یا مذل کل جبار... و این دعا را هر که براى رفع شدت و غم ، بخواند انشاء الله رفع مى شـود. 5ـ عـمـل ام داوود که عمده اعمال این روز است و براى برآمدن حاجات و کشف کربات و دفـع ظـلم ظـالمـان مـؤ ثـر اسـت
شب بیست و هفتم ماه رجب:
شـب مـبـعث است و از لیالى متبرکه است و آن شبى است که بهتر است از براى مردم از آنچه آفـتـاب بـر او مـى تـابـد و عـبـادت در آن اجـر شـصـت سال عبادت دارد و از براى آن چند عمل است :
1ـ غـسـل چـنـانـچـه شـیـخ فـرمـوده . 2ـ زیـارت حـضـرت امـیـرالمـؤ مـنـیـن علیه السلام که افـضـل اعـمـال این شب است چنانکه سید بن طاووس ) فرموده و از براى آن حضرت در این شـب سـه زیـارت است . زیارت رجبیه :الحمد لله الذى اشهدنا مشهد اولیائه فى رجب . لقول الشیخ محمد بن المشهدى فى المزار الکبیر) و مما یستحب ان یزار به امیرالمؤ منین عـلیـه السـلام فـى لیـله المـبـعـث هـذه الزیـاره مـشـیـرا الى زیـاره المـشـار الیـهـا و کل امام حضرت عنده فى رجب .یـعـنـى زیـارت رجـبـیـه کـه بـا جـمـله الحـمد الله الذى اشهدنا مشهد اولیائه فى رجب شـروع مـى شـود مستحب مى باشد چنانچه در کتاب مزار الکبیر، شیخ محمد بن المشهدى مى گوید: و از آن چه مستحب است که در شب مبعث با آن امیرالمومنین علیه السلام و هر امامى کـه در مـاه رجـب بـراى زیـارت در حـرم او حـاضر باشد زیارت شود همین زیارت است که اشاره مى فرماید به زیارت مذکور رجبیه
3ـ خـوانـدن : اللهم انى اسئلک بالنحل الاعظم ... 4ـ دوازده رکعت نماز نماید هر وقت از شب کـه بـاشـد بـخـوانـد در هـر رکـعـت حـمـد و دو قـل اعـوذ و قل هو الله احد را چهار مرتبه یعنى بعد از آنکه حمد خواندى هر یک از این سوره ها را چهار مـرتـبـه بـخـوان چنانکه مجلسى رحمت الله معنى فرموده است و چون از همه فارغ شدى در همان مکان چهار مرتبه بگو: لا اله الا الله و الله اکـبـر و الحـمـدلله و سـبـحـان الله و لا حول و لا قوه الا بالله العلى العظیم پس هر حاجت که خواهى بطلب .
روز بیست و هفتم از ماه رجب
از جـمـله اعـیـاد عـظـیـمـه اسـت و روزى اسـت کـه حـضـرت رسـول صـلى الله عـلیـه و آله در آن روز بـه رسـالت مـبـعـوث گـردیـد و جـبـرئیـل بـه پـیـغـمـبـرى بـر آن حـضـرت نـازل شـد و از بـراى آن چـنـد عمل است :
1ـ غـسـل 2ـ روزه و آن یـکـى از چـهـار روز اسـت کـه در تـمـام سـال امـتـیـاز دارد بـراى روزه گـرفـتـن و بـرابـر اسـت بـا روزه هـفـتـاد سـال . 3ـ بـسـیـار صـلوات فـرسـتـادن . 4ـ زیـارت حـضـرت رسول و امیرالمؤ منین علیهما السلام 5ـ دوازده رکعت نماز به طریقى که سید ذکر فرموده 6ـ بـخـوانـد: یـا مـن امـر بالعفو و التجاوز... ـ و این دعا را حضرت موسى بن جعفر علیه السلام خواند در آن روزى که آن جناب را به جانب بغداد حرکت دادند و آن روز بیست و هفتم رجـب بـوده اسـت و ایـن دعـا از ذخـائر ادعیه رجب است . 7ـ بخواند دعاى ) اللهم انى اسئلک بالنحل الاعظم ... .
روز آخر ماه رجب
غـسل در آن وارد شده است و روزه اش سبب آمرزش گناهان گذشته و آینده است و نماز سلمان به نحوى است که در روز اول گذشت

عدم استجابت بعضی از دعا ها

خداوند در قرآن کریم وعده استجابت دعا داده و فرموده:

«ادعونی استجب لکم»

پس چرا برخی دعاها مستجاب نمی شوند؟

قرآن می فرماید:

«ان الله لا یخلف المیعاد»

خداوند در وعده تخلف نمی کند 

با توجه به لزوم وفای به عهد و تاکید الهی بر این مطلب ، پس علت مستجاب نشدن دعاهای ما چیست ؟ این مطلب مکرراً از ائمه اطهار (علیهم السلام) سوال می شد و آن بزرگواران نیز متناسب با فهم سوال کننده جوابهایی به اشخاص گوناگون می دادند .  برای فهم بهتر این آیه لازم است در آن دقت بیشتری کنیم :

1-  « ادعوا» یعنی چه ؟ آیا معنای « دعا » این است که خواسته خود را بر زبان بیاوریم ؛ هر چند معنای آن را نفهمیم ؟ یا حتی اگر معنای آن را می فهمیم ، بدان توجه نداشته باشیم ؟ یا در صورت توجه، معنای آن با میل باطنی ما موافق نباشد ؟  درست است ، معمولا به تکلم الفاظ که همراه با درخواست باشد « دعا » گفته می شود ؛ مثلاً ، کسی را صدا بزنیم و از او چیزی بخواهیم . اما الفاظ از « ما فی الضمیر » انسان حکایت می کنند وخود اصالت ندارند . این گونه نیست که شکل الفاظ در حوادث جهان تاثیری داشته باشد و هر لفظ از زبان هر کس که ادا شود موثر باشد . همان گونه که قبلاً بیان شد ؛ دعا امری قلبی است و زبان فقط از آنچه در دل است حکایت می کند . پس دعا باید از روح و دل انسان صادر شود و انسان واقعاً خواستار چیزی باشد . اگر فقط الفاظی را به زبان بیاورد و در دل به آنها توجه نداشته باشد ، به طور جدی  درخواست ننموده و در حقیقت اصلاً دعا نکرده است.  دعا باید با خواست جدی همراه باشد و انسان در وقت دعا توجه کامل داشته باشد که چه می خواهد. واقعیت این است که بسیاری از دعاهای ما از روی عادت و صرف لقلقه زبان است ، عادت کرده ایم بعد از نماز چند جمله ای دعا کنیم بدون آنکه توجه جدی به آن داشته باشیم .  

2-  دعا باید مصداق « ادعونی » باشد ؛ درخواست صرف از خدا . اگر انسان شرایط مذکور را رعایت کند ، ولی دل او متوجه خدا نباشد واقعاً دعا نکرده است . مثلاً ، ما درخواست علم می کنیم ، واقعاً هم دانش را دوست داریم ، در درخواست خود نیز جدی هستیم ؛ اما تصور می کنیم که عالم شدن به خدا ربطی ندارد و فقط به سعی و کوشش خودمان بستگی دارد . می گوئیم :

اللهم انی اسالک علماً نافعاً و عملاً صالحا

پروردگارا ، علم سودمند و کردار شایسته از تو طلب می کنم .

 اما در عمق جان اعتقاد نداریم که خدا به انسان علم می دهد . به عبارتی ، تنها به دنبال جنبه تلقینی دعا هستیم که علم چیز خوبی است و باید به دنبال تحصیل آن رفت و از « اللهم » استنباط « ان شاء الله » داریم که در بسیاری از کارهایمان فقط برای تشریفات به کار می بریم و درواقع تعلیقی بر مشیت خدا نیست ؛ همچنانکه در آغاز بسیاری از کارها « بسم الله الرحمن الرحیم » را صرفاً به عنوان تشریفات به کار می بریم و متاسفانه بسیار کم اتفاق می افتد که حقیقتاً به یاد خدا باشیم و هر کاری را با نام و یاد او شروع کنیم .  بسیاری از دعاهای ما نیز به همین نحو است ، با وجود آن که در مظاهر  مطلبی را از خدا درخواست می نماییم ، اما در واقع به این مطلب اعتقاد نداریم که خدا باید خواسته ما را عطا فرماید . در این صورت نیز نباید منتظر اجابت دعایمان باشیم .  چنین دعاهایی که صرف تکلم برخی الفاظ است ودر خواست از خدا نیست ، هیچ گاه به اجابت نخواهد رسید ؛ چون درخواست واقعی ما از خدا نبوده ، بلکه به اسباب مادی و قدرت خود متکی هستیم . آیه « ادعونی استجب لکم » شرطی است که به شکل امر بیان شده و در واقع این گونه است که « ان تدعونی استجب لکم » این شرط در صورتی تحقق پیدا می کند که اولاً ، در در خواست خود جدی باشیم . ثانیاً ، در خواست ما صرفاً از خدا باشد و او را در تحقق دعایمان موثر بدانیم . در این صورت ، شرایط استجاب دعا محقق گردیده است . آیا می توان گفت که چنین دعایی مستجاب نمی گردد؟  نکته دیگر مربوط به لوازم استجابت دعاست . ممکن است از خداوند درخواستی داشته باشیم و صلاح خود را در استجابت آن دعا بدانیم وآن را موجب کسب کمال بدانیم ؛ اما در تشخیص مصداق دچار اشتباه شده باشیم . نمی دانیم که اگر خواست ما تحقق پیدا کند چه لوازمی دارد ، آیا لوازم آن به حال ما مفید است یا نه؟اگر ما به لوازم آن آگاهی داشته باشیم ، قطعاً دعای ما به شکل دیگری اظهار می گردد . به عبارت دیگر ، اگر خداوند بفرماید که استجابت دعا چنین لوازمی را در بردارد ؛ آیا هم حاضری با تحقق آن لوازم دعایت مستجاب گردد؟ قطعا پاسخ منفی خواهیم داد . برخی در خواست های ما از خداوند ، مانند خواست بچه ای است که چیزی از والدین خود می خواهد ولی به ضرر آن آگاه نیست چون اگر از زیان های آن مطلع بود آن خواهش را مطرح نمی کرد. گاهی اوقات به جای استجابت دعا در این دنیا، خداوند مقاماتی را در آخرت به انسان عطا می فرماید.این مطلب مربوط به نکته سومی است که از آیه شریفه استنباط می گردد؛ یعنی کسی که به آخرت ایمان دارد ، اگر توجه کند که درخواست او درباره امر دنیوی در مقابل  پاداش اخروی  قابل مقایسه نیست ، قطعاً سعادت و کمال خویش را طلب خواهد کرد ؛اما در اثر غفلت،به مسائل دنیوی توجه پیدا کرده است. اگر واقعیت برای اوآشکار می شد که در آخرت به چنین چیزهایی نیازمند تر است ، آنها برای آخرت درخواست می کرد . چون خداوند متعال می داند که مومن به دلیل ایمانش علاقه بیشتری به امور اخروی دارد ، گاهی دعای او درباره امور مادی را برای آخرتش ذخیره می کند . او هم وقتی ببیند که در آن جهان به چه مقاماتی نائل می گردد شاکر خداوند خواهد بود و از این معامله با خداوند خرسند خواهد شد. دردعای افتتاح به این مطلب اشاره شده است.  و لعل الذی ابطا عنی هو خیر لی لعلمک بعاقبت الامور  شاید تاخیر تو در استجابت دعاهای من به مصلحت بوده  و برای من بهتر باشد ؛ چون تواز عاقبت کارها و مصالح و مفاسد زندگی خبر داری .  علاوه بر موارد مذکور ، در روایات علل دیگری نیز برای مستجاب نشدن دعا ذکر شده است  . مثلاً در برخی روایات آمده است : مردمی که « امر به معروف » و « نهی از منکر » را ترک کنند ، خداوند آنها را به دو بلا گرفتار می سازد : نخست ، دعای آنان مستجاب نمی گردد . دوم بدترین و فاسد ترین افراد را بر آنان مسلط می گرداند .