آن قدر گرم است بازار مکافات عمل دیده گر بینا بود هر روز روز محشر

و ما اصابکم من مصیبه فبما کسبت ایدیکم و یعفوا عن کثیر     شورى : 30اگر شما را مصیبتى رسد، به سبب کارهایى است که کرده اید؛ و خدا بسیارى از گناهان را عفو مى کند. مصیبه  از ماده صوب  به معناى نزول و قصد؛ و اصابه  به معناى درک ، یافتن و طلب و اراده است . و صواب  یعنى حق و درست و آنچه حقیقت را درک کرده و مصیبه  یعنى بلیه و گرفتارى که به انسان مى رسد، گویى که انسان را قصد مى کند و اصل آن در تیر انداختن است و بعدا در همه گرفتاریها استعمال شده است . قرآن بر نقش انسان در سعادت و شقاوت خود تاکید فراوان دارد. از آن جمله در این آیه شریفه که مى فرماید: مصایب شما از خود شماست ؛ و کیفر و عقوبت بیشتر نتیجه طبیعى و تکوینى عمل است که دامن صاحبش را مى گیرد. از طرفى ، انسان به لحاظ روحى و روانى به گونه اى است که در شکستها و مصیبتها مقصرى عیر از خود را مى جوید تا گناه و گرفتارى خود را به گردن او بیندازد. این آیه و نظیر آن پاسخى به توجیهات انسان است . آیات 51 سوره زمر و 34 نحل و 62 و 79 نساء و 31 رعد و 36 روم و 48 شورى نیز گویاى این حقیقت است .در حوزه اجتماع هم قرآن همین قاعده را حاکم مى داند؛ یعنى گاه مصایب جمعى نتیجه گناهان جمعى است : ظهر الفساد فى البر و البحر بما کسبت ایدى الناس لیذیقهم بعض الذى عملوا.
تقوا و نیکوکارى و ایمان و عمل صالح هم همین گونه است ، چه در جنبه هاى فردى و چه اجتماعى . قرآن مى فرماید: و لو ان اهل القرى امنوا و اتقوا لفتحنا علیهم برکات من السماء و الارض .
بر اساس این گروه از آیات باید گفت اینکه در آیات و روایات آمده که دنیا دار مجازات و حساب نیست ، مفهومش این است که تمام حساب و کتاب و مجازات اعمال و تصفیه کامل اینجا صورت نمى گیرد و اساسا ظرف محدود دنیا گنجایش آن را ندارد و ظهور عدالت گسترده الهى جهانى دیگر را مى طلبد. این بروز برخى از آثار اعمال را در دنیا منتفى نمى کند. قرآن کریم انسان را حاکم بر سرنوشت خود معرفى کرده است . به قول معروف ، هر چه کنى به خود کنى / گر همه نیک و بد کنى .
امام على علیه السلام نیز بر این واقعیت در گفتارشان تصریح کرده اند: به خدا سوگند، هرگز ملتى از ناز و نعمت زندگى گرفته نشدند، مگر به کیفر گناهانشان ؛ زیرا خداوند بر بندگان خود ستم روا نمى دارد. اگر مردم به هنگام نزول بلاها و گرفته شدن نعمتها با درستى نیت در پیشگاه خدا زارى کنند و با قلبهاى پر از محبت از خداوند درخواست عفو کنند، آنچه از دستشان رفته باز خواهد گشت و هر گونه فسادى اصلاح خواهد شد. خیر ایة فى کتاب الله
امام على علیه السلام مى فرمایند: پیامبر فرمود: این آیه آیه 30 سوره شورى  بهترین آیه قرآن است ؛ آن گاه فرمودند: اى على ، هر خراشى که از چوبى بر تن انسان وارد مى شود و هر لغزش قدمى بر اثر گناهى است که از او سر زده است ؛ و خداوند گرامى تر از آن است که آنچه را در دنیا عفو مى کند در قیامت در آن تجدید نظر فرماید و عادل تر از آن است که آنچه را در این دنیا عقوبت مى کند در آخرت بار دیگر کیفر دهد.  البته این آیه و نظایر آن براى انسانهاى معمولى است . شخصیتهایى مانند اولیاى خدا و ائمه هدى علیهم السلام  از این آیه مستثنایند. مصیبتهایى که در دنیا براى آنان پیش مى آید براى ترفیع درجه یا آزمایش آنان است و آیه مربوط به آنان آیه 22 سوره حدید است .