احکام و آداب تیمّم بدل از وضو

احکام تیمّم
این طهارت که در عرف شرع تیمّم نامیده مى شود، رحمت و اِنعام و بزرگوارى و بخششى است از جانب خداوند - جلّ جلاله - نسبت به کسانى که نمى توانند با آب طهارت کنند. و ویژگى خاکى که به آن تیمّم مى شود این است که : باید پاک بوده ، و از ناحیه شرع در استعمال آن ماءذو باشیم .و اگر کسى که وظیفه اش تیمّم است خاک پیدا نکرد، از گرد و غبار نمدِ زین اسب و مانند آن تیمّم مى کند. و در صورت نبودن آب و خاک و در حالت اضطرار و ناچارى مى توان با هر چیز که گرد و غبار داشته باشد، تیمّم کرد.

عذرهایى که موجب تیمّم مى شود
فقط وقتى مى توان تیمّم کرد که وقت نماز تنگ شده و تنها به اندازه اى که بتوان تیمّم کرد وقت باشد، و یا بکلّى آب یافت نشود؛ یا استعمال آب براى شخص - به خاطر بیمارى یا عدم امکان پرداخت بهاى آب ، و یا به جهت عذرهایى دیگرى که در شریعت محمّدیّه ص  مجوّزِ تیمّم هستند - ممکن نباشد. اگر عدم امکان طهارت با آب ، به خاطر پیدا نشدن آب بوده و شخصى که آب پیدا نکرده در صحرا باشد، باید هنگام تنگ شدن وقت نماز، در زمین هموار به اندازه مسافت پرتاب دو تیر، و در زمین سخت و ناهموار به اندازه مسافت پرتاب یک تیر، در جستجوى آب برود. و جستجوى آب براى هرکس که قدرت بر آن داشته باشد امر مهمّ و بسیار مورد تاءکید است .

 کیفیّت تیمّم
اگر انسان در بیابان بود و پس از جستجو آب پیدا نکرد، یا عذرى در ترک طهارت به آب براى نماز داشت مانند برخى از عذرهایى که بدان اشاره نمودیم ، کیفیّت تیمّم براى طهارت از حَدَث اصغر و بدل از وضو آن است که : تیمّم کننده کف دو دستش را بر خاک بزند، سپس آنها را به هم مى زند تا گرد و غبار آنها بریزد، و کف دستها را بر پیشانى اش ، از ابتداى جلوى سر ورستنگاه مو تا گوشه بینى  مى کشد. البتّه مقصود از گوشه بینى ، طرفِ سربینى است ، و پس از آن کف دست چپش را روى کف دست راستش از اوّل کف دست راست تا سر انگشتان ، و کف دست راستش را روى کف دست چپش از اوّل کف دست چپ تا سر انگشتان  مى کشد.پس وقتى اینها را انجام داد، وارد شدن در نماز و عباداتى که به طهارت احتیاج دارد، مباح و جایز مى گردد. امورى که وضو را باطل مى کند، و علاوه امکان طهارت با آب و وضو گرفتن تیمّم را باطل مى کند .

احکام و آداب غسل از دیدگاه عقل و نقل
آداب معنوى غسل
چیزى که در مورد غسل ، در نزد عارفان مهمّ است ، این است که پیش از شروع غسل ، گناهان و دلهایشان را با آب خشوع و فروتنى ، و عیوب اعضا و جوارح خویش را با اشک چشم شستشو داده ، و با دستاویز اخلاص ، نیّت غسل توبه نموده ، و هنگام غسل به مقام اختصاص و برگزیدگى در نزد پروردگار داخل شوند .

اقسام غسلها
غسلها دوگونه اند: واجب و مستحبّ. و غسلهاى واجب بر مکلّفینِ زنده عبارت است از غسل جنابت ، و غسل مسّ میّتِ آدمى بعد از سرد شدن به واسطه مرگ و پیش از غسل دادن آن . و غسلهاى واجب بر زنان نیز عبارت است از: غسل جنابت و همچنین غسل حیض و نفاس و استحاضه و غسل مسّ میّت . و غسلهاى مستحبّ بیست و هشت غسل ، و بلکه بیشتر از این عدد است ، که در روایات براى هر کدام از آنها فضیلت و ثواب خاصّى ذکر شده است . و غسل اموات و مردگانى که غسل دادنشان در شریعت سیّدالمُرسَلین ص  واجب است نیز از غسلهاى واجب مى باشد که ما گزیده و اجمالى از مطالب مفصّل مربوط به آن را ذکر خواهیم نمود، تا کسانى که خواهان عمل هستند بر معناى آن آگاهى پیدا کنند .

احکام واجب بر جنب
وقتى انسان با همسر خود همبستر شد به گونه اى دو ختنه گاه یعنى جاى ختنه مرد در آلت تناسلى با جایگاه ختنه زن  برخورد نمود و یا به خاطر بیرون آمدن منى که با جهش بیرون آمده و جنابت بودنش معلوم و یقینى باشد - خواه در خواب باشد یا در بیدارى ، با شهوت باشد یا بدون شهوت - جنب شد،

 1-  براى او جایز نیست که در مسجد داخل شود، مگر اینکه ناچار باشد و به صورت گذرا از مسجد بگذرد. 

۲-  نباید در حال اختیار چیزى در آنجا بگذارد، جز در مسجد الحرام و مسجد مدینه شریفه که حتّى جایز نیست از آن دو عبور کند. 

۳- شخص جنب نباید نوشته مُصْحَف و قرآن شریف و یا اسمى از اسماء خداوند - جلّ جلاله - و نامهاى پیامبران خدا و ائمّه - صلوات اللّه جلّ جلاله علیهم اجمعین - را مسّ کند. 

۴-  براى جنب جایز است که همه قرآن بجز چهار سوره عزائم را بخواند، و مادام که جنب است نباید حتّى به مقدار کم از این چهار سوره را قرائت کند. و آنها عبارتند از : سوره هاى الَّم سجده و حَّم سجده ، و والنّجْم ، و إِقْرَاءْ بِاسْمِ رَبِّک . 

۵-  خوردن و آشامیدن در حالت جنابت مکروه است ، و اگر شخصجنب ، احتیاج به خوردن و آشامیدن پیدا کرد، ابتدا مضمضمه و استنشاق نموده و آب در دهان و بینى گردانده و بعد مى خورد و مى آشامد. 

۶-  خوابیدن بعد از جنابت مکروه است مگر بعد از گرفتن وضو،
7-   خضاب کردن و حنا گذاشتن براى جنب مکروه است .

 کیفیّت غسل
اگر کسى خواست غسل جنابت کند، در صورتى که غسلش به خاطر انزال منى که با جهش مى آید باشد،
1- واجب است که ابتدا با بول کردن یا هرچیزى که جانشین آن باشد، استبرا نماید، و این کار بر زنان واجب نیست . 

۲- سپس هرجایى از بدنش را که نجس شده شستشو دهد. 

۳- مستحبّ است که سه بار دستش را بشوید. 

۴-  مستحبّ است هنگام غسل کردن بگوید:اءَللُّهمَّ، طَهِّرْنى ، وَ طَهِّرْ قَلْبى ، وَ اشْرَحْ صَدْرى ، وَ اءَجْرِ عَلى لِسانى ذِکْرَکَ وَ مِدْحَتَکَ وَ الثَّنآءَ عَلَیْکَ. اءَللُّهمَّ، اجْعَلْهُ لى طَهُوراً وَ شِفآءاً وَ نُوراً، إِنَّکَ عَلى کُلِّ شَىْءٍ قَدیرٌ.خداوندا، مرا پاکیزه بگردان ، و قلبم را پاک نما، و سینه و دلم را بگشاى ، و یاد و مدح و ثنایت را بر زبانم جارى گردان ، خدایا، آن یعنى غسل کردن  را براى من مایه پاکیزگى و بهبودى و نور قرار ده ، براستى که تو بر هر چیز توانا هستى .

 .5- مستحبّ است پیش از غسل ، مضمضه و استنشاق نموده و آب در دهان و بینى اش بگرداند
6- نیّت غسل را مى تواند هنگام مضمضه و شستن دهان ، و یا وقت شروع غسل بکند. و نیّت آن به این صورت است که : غسل جنابت مى کنم به خاطر واجب بودن آن ، تا به این وسیله حالت جنابت رفع ، و هرچه با غسل کردن مباح مى گردد برایم مباح و جایز گردد، در حالى که بد منظورم عبادت خداوند سبحان از آن جهت که شایسته عبادت است  مى باشد.7- خواست غسل را به صورت ارتماسى انجام دهد، کافى است تنها یک بار به گونه اى در آب فرو رود که آب به تمام بدنش برسد. 

۸-  اگر خواست به صورت ترتیبى غسل کند، ابتدا سرش را تا بیخ گردن شستشو داده و آب را به بُنِ موهاى سرش مى رساند، و اگر ریش داشته باشد آب را به بُنِ موهاى آن نیز مى رساند، سپس سمت راست بدنش را از بالاى شانه راست تا پایین پاى راست شستشو داده ، و بعد سمت چپ بدنش را از بالاى شانه راست تا پایین پاى چپش مى شوید

9- مقدار آبى که براى غسل کفایت مى کند، عبارت است از کمترین مقدارى که بر اساس انجام غسل که شرح دادیم بر بدن جارى گردد، به گونه اى که غسل شرعى نامیده شود

10- و ترتیب غسل ، به ترتیبى که ذکر نمودیم واجب است ، ولى مُوالات و پى در پى انجام دادن اعمال غسل واجب نیست . 

11- کیفیّت تمام غسلها - خواه واجب باشد و خواه مستحبّ - به همین صورتى است که ما از هنگام مضمضه و آب در بینى گرداندن تا آخر فراغت از غسل بیان نمودیم . 

12- کیفیّت غسل کردن زن مانند غسل حیض و استحاضه مخصوص  و نفاس به همین صورت است

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد