فواید مناجات بسیار و فضیلت دعا در غیاب مؤمنین و براى حضرت حجّت ع

فواید محافظت بر مناجات از راه عقل
1-  ذکر خداوند - جلّ جلاله - بر دل یا:عقل  انسان غلبه بیشترى پیدا کرده ، و در نتیجه موجب اُنس بنده با پروردگار مى گردد، و بنده در عوض ‍ اشتغال به خواطر دنیوى و اسباب ناپایدار، به خدا مشغول مى گردد، و در نتیجه همین مطلب او را به سوى مراقبت مولاى خویش ، و سلامتى از دورى از حضرت حقّ، و نیل به خشنودى او فرا مى خواند.2-  بنده مى تواند بدین وسیله به منزلت پروردگار در قلب خویش پى ببرد؛ زیرا اگر دید نَفْسش به تکرارِ اَذکار میل و رغبت دارد، پى مى برد که خداوند - جلّ جلاله - در نزد او مقام و منزلت دارد، به گونه اى که همین منزلت ، وسیله اى براى نیل به سلامتى از خطرها مى گردد، زیرا هرکس ‍ چیزى را دوست بدارد، بسیار از آن یاد مى کند.3-  خداوند - جلّ جلاله - مى فرماید: اءُذْکُرُونى ، اءَذْکُرْکُمْ.  و معلوم است که اگر پادشاهى از پادشاهان دنیاى فانى به یکى از بردگانش که قدر منزلت والاى او را مى شناسد، بگوید که : به یاد من باش ، تا اینکه من نیز به یاد تو باشم . و او همان گونه که در محضر خداوند - جلّ جلاله - است ، در حضور آن پادشاه باشد، مسلّماً در دوام یاد او کوشش ‍ مى کند، تا مولایش به یاد او بوده ، و در دنیا و آخرت او را به ذکر و یاد خود مشرّف سازد. آیا به معناى گفته شاعر توجّه نمى کنى آنجا که درباره معشوقه فانى خویش مى گوید:

یَوَدُّ بِاءَنْ یُمْسِىَ مَرْیضاً لَعَلَّها

اِذا سَمِعَتْ عَنْهُ، بِشَکْوىً تُراسِلُهُ

وَ یَهْتَزُّ لِلْمَعْرُوفِ فى طَلَبِ الْعُلى

لِتُذْکَرَ یَوْماً عِنْدَ سَلْمى شَمآئِلُهُ

- عاشق دوست دارد که شب را با مریضى سپرى نماید، تا شاید وقتى معشوقه اش سَلْمى  خبر او را شنید، شکوه و گله اى به سوى او بفرستد. و در جستجوى بلند پایگى و شرافت ، به سوى نیکى حرکت مى کند، تا خلق و خوى پاکیزه و فضایلش روزى در نزد سلْمى ذکر شود. و لذا بندگان عارف و مؤدّب و فرهیخته همواره مى کوشند که بسیار به یاد مولاى خویش که پیوسته آنان را مى بیند باشند، تا او نیز از ایشان یاد کند؛ و یا به فضل و کرم خویش از آنان خشنود گردد، و یا آنان را خشنود سازد.فوائد مواظبت بر مناجات از راه نقل
از جمله فوائد محافظت بر مناجات با پروردگار از راه روایات که من یافته ام ، چندین فائده بزرگ و آرزو کردنى است :نخست اینکه هُلْهَم شدن به دعا، نشانه کوتاهى بلا و گرفتارى است . چنانکه در روایت آمده که امام صادق ع  فرمود: آیا مى دانید کدام بلا طولانى و کدامیک کوتاه است ؟ راوى مى گوید عرض کردیم : خیر. حضرت فرمود: هرگاه به شما، و یا به یکى از شما، الهام شد که دعا کند، پس بداند که آن بلا کوتاه خواهد بود.
دوّم اینکه : دعا کردن پیش از گرفتارى ، مسلّماً بلا و گرفتارى را دفع مى کند، ولى با دعا کردن بعد از بلا گاهى نمى توان به امید و آرزوى خود رسید. چنانکه در روایت آمده که حضرت ابوالحسن امام کاظم ع  فرمود: حضرت علىّ بن الحسین علیهماالسلام  پیوسته مى فرمود: هرکس پیشاز نزول بلا پیشدستى نموده و دعا کند، هنگامى که بلا نازل مى شود دعایش ‍ مستجاب مى گردد، ولى هرکس پیشتر دعا نکند، و بعد بلا بر او نازل شود وآنگاه دعا کند، دعایش مستجاب نمى گردد.
سوّم اینکه : فرشتگان ، دعاى بنده اى را که تنها هنگام گرفتارى دعا مى کند، ولى در حال آسایش و خوشى دعا نمى کند، از رسیدن به مرحله اجابت جلوگیرى مى کنند. چنانکه در روایت آمده که امام صادق ع  فرمود: هرگاه بنده اى هنگام بلا و گرفتارى دعا کند، و در حال آسایش و خوشى دعا نکند، ملائکه جلو صداى او را مى گیرند و مى گویند: این صداى ناآشنا و غریبى است . پیش از این کجا بودى ؟
چهارم اینکه : پافشارى کردن و اصرار در دعا، کلید نجات و رهایى است .چنانکه در حدیث است که امام صادق ع  مى فرمود: به خدا سوگند، هیچ بنده مؤمنى پیرامون حاجتى به درگاه خداوند پافشارى نمى نماید، مگر اینکه خداوند حاجت او را برآورده مى سازد. و نیز در روایت آمده که امام صادق و امام باقر علیهماالسلام  فرمودند: به خدا سوگند، هیچ بنده مؤمنى به درگاه خداوند اصرار نمى کند، مگر اینکه خداوند دعاى او را مستجاب مى گرداند.صفاتى که دعا کننده از دیدگاه عقل و نقل باید داراى آن باشد گذشت ، بنابراین شایسته است که الحاح و پا فشارى در دعا مُبتنى بر آن اصول باشد.ذکر فضیلت دعا در غیاب برادران دینى از دیدگاه روایات
اینک پس از ذکر شروط مهمّى که موجب قبولى دعا مى شوند، لازم است فضیلت دعا در غیاب برادران دینى را با استفاده از برخى روایاتى که بدان دست یافته ایم یادآور شویم :1-  در روایتى آمده که امام صادق ع  فرمود رسول خدا ص  فرمودند: هرکس بگوید:اءَللّهُمَّ، اَغْفِرْ لِلْمُؤْمِنینَ وَالْمُؤْمِناتِ. خداوندا، مردان و زنان مؤمن را بیآمرز.خداوند، در برابر هر مؤمنى که از زمان آفرینش حضرت آدم ع  تا برپایى قیامت خلق فرموده ، یک کار نیک براى او مى نویسد، و یک گناه او را محو مى فرماید، و یک درجه درجه ایمانى  او را بالا مى برد.2-  نیز در روایت آمده که امام صادق ع  فرمود: هرگاه کسى بگوید:  اءَللّهُمَّ، اغْفِرْلِلْمُؤْمِنینَ وَالْمُؤْمِناتِ وَالْمُسْلِمینَ وَ الْمُسْلِماتِ، اءَلاَْحْیآءِ مِنْهُمْ وَ جَمیعَ الاَْمْواتِ. خدایا، مردان و زنان مؤمن و مسلمان ، و زندگان و تمام مردگان آنها را مورد مغفرت خویش قرار ده  خداوند به شماره تمام انسانهاى گذشته و آینده ، دعا براى او مستحاب مى گرداند: یا: دعاى آنان را براى وى مى نویسد
3-  همچنین در این باره است روایت بنده صالح خدا عبداللّه بن جندب - رضوان اللّه علیه - از مولایمان امام صادق ع ، عبداللّه بن سنان مى گوید: گذرم بر عبداللّه بن جندب افتاد که بر صفا به نماز ایستاده - وى پیرمرد کهنسالى بود دیدم که دعا مى نمود و در دعاى خود بسیار مى گفت :اءَللّهُمَّ ، فُلانَ بْنَ فُلانٍ، اءَللّهُمَّ، فُلانَ بْنَ فُلانٍ. : خداوندا، فلانى پسر فلانى را بیامرز. به اندازه اى که نتوانستم بشمارم . پس وقتى که سلام نماز را گفت . عرض کردم : اى عبداللّه ، هیچ موقف و جایگاهى بهتر از جایگاه تو ندیده ام ، ولى از یک خصلت تو اصلاً خوشم نیآمد. گفت : چه چیز من خوشایند تو نبود. گفتم : به بسیارى از برادرانت دعا کردى ، ولى نشنیدم که براى خود دعایى بکنى .گفت : اى عبداللّه ، از مولایمان امام صادق ع  شنیدم که مى فرمود: هرکس در پشت سر برادر مؤمن خویش براى او دعا کند، از کناره هاى آسمان ندا مى شود: اى فلانى ، براى توست مانند آنچه که براى برادرت درخواست نمودى ، و براى توست صد هزار برابر آن . لذا دوست نداشتم صد هزار برابر ضمانت شده را به خاطر یکى که نمى دانم آیا مستجاب مى شود یا خیر، ترک کنم 4-  و نیز از آن جمله است روایت همین بنده صالح ، عبداللّه بن جندب - رضوان اللّه علیه - از مولایمان موسى بن جعفر امام کاظم ع  علىّ بن ابراهیم بن هاشم مى گوید: پدرم به من گفت : عبداللّه بن جندب را در موقف دیدم ، و هیچ موقفى بهتر از موقف او ندیدم ، پیوسته دستهاى خویش را به سوى آسمان دراز کرده بود، و اشکهایش بر گونه اش جارى مى شد و به زمین مى ریخت . پس از رفتن مردم به او گفتم : اى اَبا محمّد، هرگز موقفى بهتر از موقف تو ندیدم . گفت : به خدا سوگند، جز براى برادرانم دعا ننمودم . و این بخاطر آن بود که حضرت اباالحسن موسى بن جعفر علیهماالسلام  به من خبر داد که : هرکس در غیاب برادش براى او دعا کند، از سوى عرش ندا مى شود که : براى توست صدهزار برابر آن ، لذا خوشم نیامد که صدهزار برابرِ ضمانت شده را به خاطر یکى که نمى دانم آیا مستجاب مى شود یا خیر، فروگذارم .
5-  روایات گراسنگ دیگرى پیرامون دعا در غیاب برادران دینى در قنوت نماز وتر از نماز شب ذکر خواهیم کرد، زیرا دیده ام اصحاب ما امامیّه ، براى کسانى که مى خواهند دعا کنند، بیشتر در قنوت نماز وتر نماز شب دعا مى کنند. فضیلت دعا کردن براى حضرت حجّت عجّل اللّه تعالى فرجه الشریف
اینک مى گویم : اگر دعا براى برادران دینى این همه فضیلت دارد، پسفضیلت دعا براى سلطان و فرمانروایى که سبب هستى و وجود توست . و تو معتقدى که اگر او نبود، خداوند نه تو و نه هیچ کس از مکلّفین زمان او و تو را نمى آفرید، و اینکه لُطف الهى به وجود او - صلوات اللّه علیه - سبب تمام آنچه که تو و غیر تو در آن قرار دارید مى باشد، و وسیله تمامى خیراتى است که بدان نایل مى گردید، چگونه خواهد بود؟ پس مبادا و مبادا که تا حدّى که امکان دارد خود و یا احدى از خلایق را در دوست داشتن و دعا نمودن ، بر او مقدّم کنى . و نیز هنگام دعا کردن براى آن مولاى عظیم الشاءن حضور قلبى و زبانى داشته باش .و مبادا گمان کنى که علّت ذکر این مطلب براى آن است که آن بزرگوار به دعاى تو احتیاج دارد. بسیار دور است ، بسیار دور است ، اگر چنین اعتقادى داشته باشى ، در اعتقاد دوستى ات مریض و بیمارى ؛ بلکه این را براى آن گفتم که حقّ بزرگ و احسان گرانبار حضرتش را بر تو بشناسانم .و دیگر اینکه : اگر پیش از دعا براى خویش و کسانى که نزد تو گرامى هستند، براى آن بزرگوار دعا نمایى ، خداوند - جلّ جلاله - زودتر درهاى اجابت را به روى تو خواهد گشود؛ زیرا تو - اى بنده ، - درهاى قبولى دعا را با قفلهاى جنایتها و گناهانت بسته اى ، پس اگر براى این مولایى که در نزد خداوند مالک زندگان و مردگان خاصّ و ویژه مى باشد دعا کنى ، خداوند به خاطر او زود درهاى اجابت را به روى تو مى گشاید، و در نتیجه تو نیز به خاطر چنگ زدن به ریسمان او در دعایى که براى خود و دیگران مى کنى ، در زمره فضل او داخل شده ، و رحمت و کَرَمَ و عنایت خداوند - جلّ جلاله - تو را نیز فرا مى گیرد.  و مبادا بیایى و اساتیدى را که از آنها پیروى مى کنى ، بشمارى و بگویى که من ندیده ام آنان به آنچه که تو گفتى عمل کنند، و آنها از مولایمان که بدو اشاره نمودى - صلوات اللّه علیه - غافل ، و نسبت به او بى اعتنا هستند. جواب اینکه : به آنچه که گفتم عمل کن ، که مطلبِ حقّ است ، زیرا هرکس نسبت به مولایمان بى اعتنا، و از آنچه که ذکر نمودم غافل باشد، به خدا سوگند، که در اشتباه فضاحت بارى مى باشد.و حدیثى که جدّم ابوجعفر طوسى - رضوان اللّه علیه - مطلبى را که ذکر نمودیم ، گوشزد مى کند. وى روایت نموده که بعضى از صالحین یعنى ائمّه علیهم السلام  فرمود: در شب بیست و سوّم ماه رمضان مکرّر - در حال سجده و ایستاده و نشسته و به طور کلّى در هر حال که هستى - و نیز در کلّ این ماه و در طول عمرت به هر صورت که ممکن شد، و هرگاه که در طول عمرت به یادت آمد، این دعا را مکرّر مى خوانى . به این صورت که بعد از حمد و ستایش خداوند متعال ، و صلوات بر پیامبر اکرم حضرت محمّد ص  مى گویى :اءَللّهُمَّ، کُنْ لِوَلِیِّکَ فُلانِ بْنِ فُلانٍ فى هذِهِ السّاعَةِ وَ فى کُلِّ ساعَةٍ، وَلیّاً وَ حافِظاً وَ قآئِداً وَ ناصِراً وَ دَلیلاً وَ عَیْناً، حَتّى تُسْکِنَهُ اءَرْضَکَ طَوْعاً، وَ تُمَتِّعَهُ فیها طَویلاً. خدایا، در این لحظه و در تمام لحظات ، سرپرست و نگاهدار و راهبر و یارى گر و راهنما و دیدبانِ ولىِّ حضرت حجّة بن الحسن - که درودهاى تو بر او و بر پدرانش باد، - باش ، تا اینکه او را به صورتى که خوشایند اوست و همه از او فرمانبرى مى نمایند ساکن زمین گردانیده ، و مدّت زمان طولانى در آن بهره مند سازى .اینک اهتمام ائمّه علیهم السلام  را نسبت به این دعا براى آن بزرگوار چگونه مى بینى ؟ آیا مانند کوتاهى کردن تو نسبت به آن مقام شریف است ؟ بنابراین از بسیار دعا کردن براى او - صلوات اللّه علیه - و براى کسانى که دعا کردن براى آنان در نمازهاى واجب ، جایز است ، خوددارى مکن ؛ که در روایتى آمده که امام صادق ع  فرمود:هر سخنى که در نماز واجب با آن خداوند متعال را مورد خطاب قرار دهى ، کلام آدمى و گفتارى که نماز را باطل کند نیست .بنابراین ، عذرى در ترک اهتمام و همّت گماشتن نسبت به این امر براى تو باقى نمى ماند.